دستیابی ایران به فناوری اکتشاف در عمق بیش از ۲۰۰۰ متری دریا

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، مرتضی توکلی ماهیت فعالیت‌های دریایی را مستلزم تحقیق و عملیات اندازه‌گیری ‏شاخصه‌های مختلف در دریا بیان کرد و گفت: انجام تحقیقات دریایی در دریاهای جنوب و شمال کشور امری بسیار پرهزنیه ‏است و پژوهشگاه با عنایت به رسالت خود، با انجام برنامه‌هایی در قلمرو پژوهشی، فناوری، آموزشی، ترویج علوم دریایی، ‏سیاست پژوهشی و خدمات علمی به نیازهای ملی و بین‌المللی در عرصه اقیانوس شناسی و علوم جوی، پاسخ می‌دهد.‏

وی افزود: این پژوهشگاه به عنوان حوزه علمی توسعه دریامحور حسب رسالتی که دارد سعی کرده است به مقدار توان ‏خود، برای استحصال محورهایی که افق برنامه را روشن می‌سازد تلاش کند.

توکلی اظهار کرد: توسعه ‏دریامحور و اقتصاد دریاپایه یک مبحث فرابخشی است و برای اجرای بخش‌های آن، دستگاه‌های مختلفی درگیرند. اگر ۱۰ تا ‏‏۲۰ درصد توان دستگاه‌های ذی‌ربط برای پیشبرد برنامه‌های توسعه دریامحور زیر یک مجموعه مشترک و واحد هدف‌گذاری شود، امکان حصول و دسترسی به نتایج ملموس، میسرتر می‌شود.‏

وی در ادامه تصریح کرد: آنچه به عنوان خلأ اساسی در این حوزه می‌توان مطرح کرد فقدان یک سازمان فرابخشی اقیانوسی و ‏دریایی است که می‌تواند به یکپارچه‌سازی سیاست‌گذاری‌ها، جلوگیری از دوباره کاری‌ها و هدفگذاری مشترک براساس ‏برنامه، کمک کند. همچنان که مقام معظم رهبری تأکید دارند بخش اقتصاد دریامحور ظرفیت رشد اقتصادی دوبرابر ظرفیت ‏اقتصاد خشکی را دارد.

توکلی معتقد است که هزینه حمل و نقل در دریا نسبت به خشکی بسیار ارزان‌تر است. کشت دریایی و خوراک‌های دریایی ‏می‌تواند امنیت غذایی ما را تأمین کند و در مبحث انرژی بسیار به کشور کمک کند. و همچنین در مبحث پزشکی و فرآورده‌های دارویی و گردشگری، در اقتصاد کشور تأثیرگذار باشد و کمک کند.

رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی به مدیریت فرابخشی و راهبری در توسعه دریامحور اشاره کرد و در ادامه ضمن تاکید بر ضرورت وجود یک سازمان ‏فرابخشی و حاکمیتی اظهار کرد: با توجه به این‌که ۵۸۰۰ کیلومتر مرز دریایی داریم، گردشگری دریایی چه مقدار اهمیت و ‏اولویت دارد؛ جزایر خوبی که در خلیج فارس وجود دارد که برخی از آن‌ها جزو دارایی‌های ژئوپلیتیکی کشور محسوب ‏می‌شوند که فقط با گردشگری دریایی می‌توان اهمیت ملی آن برجسته و نمایان شود؛ در حوزه میراث زیر آب، در سیراف، ‏بوشهر، بندرعباس و…تمدن غنی‌ای داریم.

ضرورت اختصاص بودجه کافی برای مأموریت‌های پژوهشی

توکلی گفت: پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم ‏جوی عمده بودجه‌ای که دریافت می‌کند ضعیف است. لذا قدرت مانور سازمانی وجود ندارد و توجیه کردن نهادهای مسئول ‏برای دریافت هزینه‌های تحقیقاتی و مربوط به رسالت‌های پژوهشگاه مشکل است و صرفاً هزینه‌های جاری به عنوان بودجه ‏منظور می‌شود.‏

وی قابلیت و توانمندی پژوهشگاه را بالا توصیف کرد و افزود: ما در ابتدای سال‌جاری در عمق ۲۱۲۰ متری برداشتی انجام ‏دادیم که تنها ۱۴ کشور دنیا این قابلیت را دارند. این توانمندی بسیار حیاتی است؛ چرا که دستگاه مورد نظر را در کشور ‏ساختیم و تجربه زیسته و دانش خاص آن را کسب کردیم.

رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی گفت: این مرکز پژوهشی براساس تقاضای سایر دستگاه‌ها می‌تواند توانمندی خود را عرضه و رشد ‏کند. این توانمندی وجود دارد که با استفاده از متخصصین پژوهشگاه و خارج از پژوهشگاه براساس یک کار گروهی و ‏جمعی فعالیت کرده و به ظرفیت سازی کمک کنیم. همچنین در حوزه ربات‌های زیردریایی (‏ROV‏) می‌توانیم اقداماتی مهم ‏داشته باشیم، اما نیاز به حمایت داریم.