راهکارهای سریع برای کنترل مصرف گازوییل

محمد صادق مهرجو در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه برای جلوگیری از قاچاق سوخت ابتدا به پایش جامعی نیاز داریم گفت: مصرف گازوئیل متفاوت از مصرف بنزین است زیرا مصرف چند گانه دارد برای قایق‌ها و شناورها، نیرو گاه‌های خصوصی، نیروگاه‌های کوچک و حتی تأمین سوخت زمستانی نیروگاه‌های حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: بر اساس آمار و ارقام رسمی نزدیک به ۲۰ درصد سهمیه گازوئیل نیروگاه‌های کشور قاچاق می‌شود در حالی که به دلیل ناترازی گاز در زمستان میلیون‌ها لیتر ذخیره سوخت در مخازن نیروگاه‌ها وجود دارد به همین دلیل این مساله ابتدا باید مورد ارزیابی قرار گیرد که مقیاس این قاچاق بیشتر است یا کامیون‌هایی که تردد دارند و سوخت خود را در استان‌های مرزی به فروش می‌رسانند زیرا بخشی از قاچاق گازوئیل به این شکل اتفاق می‌افتد.

این کارشناس انرژی خاطر نشان کرد: سال گذشته نزدیک به ۸۳۰ میلیون دلار گازوئیل وارد کشور شده است و باید پایشی صورت بگیرد که میزان از این واردات در اختیار صنایع قرار گرفته است به عبارتی باید نظارتی بر آن وجود داشته باشد که صنایع و نیروگاه‌هایی که از سوخت دوم به صورت یارانه‌ای استفاده می‌کنند چقدر بوده است.

وی ادامه داد: در صورتی که نیروگاه‌ها و صنایع سوخت یارانه‌ای دریافت نکنند ورشکسته می‌شوند چرا که صنایع و نیروگاه‌های ما هم اکنون تراز مالی شأن با وجود سوخت یارانه‌ای تراز منفی دارند.

به گفته مهرجو قیمت برق تولیدی ۴۰۰ تومان است و برقی که در اختیار مصرف کننده قرار می‌گیرد ۱۴۰ تومان است با فرض اینکه سوخت دوم بر مبنای یارانه‌ای در اختیارشان قرار نگیرد قطعی برق بیشتری خواهند داشت.

وی با اشاره به اینکه معمولاً اعداد و ارقام مختلفی برای قاچاق سوخت مطرح می‌شود، اضافه کرد: میزان اثر بخشی هر طرح نکته‌ای است که نباید از آن غافل ماند، زمانی که اعلام می‌شود ۲۰ درصد از سوخت دوم نیروگاه‌های ما قاچاق و در بازار سیاه به فروش می‌رود و یا به کشورهای همجوار ترانزیت می‌شود به چه دلیلی باید به دنبال پیمایش با بارنامه باشیم و یا پیمایش با جی پی اس برای میزان مصرف باشیم.

این کارشناس انرژی تاکید کرد: قبل از اینکه طرحی اجرایی بکنیم باید دید گازوئیل در کدام بخش مصرف بیشتری دارد و سپس طرح‌های مورد نظر را اجرایی کرد.

مهرجو ادامه داد: زمانیکه ما همچنان به دنبال احداث نیروگاه‌های حرارتی هستیم به سیکل معیوبی وجود دارد کمک می‌کنیم و باید به دنبال استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر باشیم همچنین دیگر راهی که برای جلوگیری از قاچاق سوخت می‌توان استفاده کرد، واردات گاز به جای استفاده از گازوئیل است در صورتی که واردات گاز جایگزین واردات گازوئیل شود میزان گازوئیل تولیدی برای حمل و نقل کافی است.

این کارشناس انرژی خاطر نشان کرد: باید واردات گاز داشته باشیم گازی که می‌توانیم وارد کنیم نسبت به گازوئیلی که وارد می‌کنیم ارزش حرارتی هر متر مکعب گاز به اندازه ارزش حرارتی هر لیتر بنزین است اما با قیمت‌های متفاوت به طوری که قیمت بنزین صادراتی هشت دهم دلار است ولی قیمت هر متر مکعب گازی که روسیه صادر می‌کند ۲۲ سنت است که تفاوت فاحشی را نشان می‌دهد. به همین دلیل واردلات گاز نسبت به واردات گازوئیل مقرون به صرفه تر است زیرا قیمت صادراتی گازوئیل همانند بنزین است و حتی در برخی از مواقع ارزش بیشتری هم دارد.

مهرجو با تاکید بر اینکه باید وابستگی خود را به مقدار زیادی نسبت به سوخت‌های وارداتی کاهش دهیم، خاطر نشان کرد: گازوئیل تولید داخل برای پیمایش خودرو کافی است و اگر بر اساس پیمایش باشد صرفه جویی داریم وجود دارد و از هدر رفت و قاچاق نیز جلوگیری می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه باید راه‌های مقرون به صرفه تر و اقتصادی را جایگزین راه‌های پر هزینه کنیم، خاطر نشان کرد: باید به جای واردات گازوئیل گاز وارد شود زیرا مقرون به صرفه تر است و دیگر امکان قاچاق وجود ندارد به جای ۸۰۰ میلیون دلار واردات گازوئیل گاز طبیعی وارد کنیم و در این شرایط گاز بیشتری در اختیار نیروگاه‌های حرارتی در زمستان قرار دهیم و برای مدیریت پیک هم واردات گاز به صرفه تر از گازوئیل است

به گفته این کارشناس انرژی امسال برآورد شده برای سال ۱۴۰۳ نزدیک به ۴ میلیارد دلار بنزین و گازوئیل واردات داشته باشیم در حالی که ۳۵ میلیون دلار فروش نفت خام داشته‌ایم که امری مطلوب به نظر نمی‌رسد.

وی ادامه داد: رصد پیمایش در کوتاه مدت شاید پاسخگو باشد اما در بلند مدت نه بازدارندگی دارد و نه اثر آن‌چنانی بر قاچاق دارد مادامی که ما با قیمت بسیار ناچیز گازوئیل را در اختیار مصرف کننده قرار می‌دهیم هم هدر رفت بالایی داریم و هم مصرف کننده از خودروی عمر مفید استفاده نمی‌کند و میزان قاچاق هم بسیار افزایش پیدا می‌کند زیرا قیمت گازوئیل در مقایسه با کشورهای همجوار بسیار متفاوت است و تقریباً رایگان است.

مهرجو خاطر نشان کرد: این طرح‌ها در برخی از استان‌ها و در کوتاه مدت مثمر ثمر واقع می‌شود و ما اگر می‌توانیم باید واردات گاز برای نیروگاه‌ها را در تظر بگیریم زیرا با وجود اینکه دومین دارنده منابع گازی در جهان هستیم ناترازی وحشتناکی داریم به ۳۰۰ میلیون متر مکعب می‌رسد که در زمستان‌ها افزایش پیدا می‌کند به همین دلیل باید به دنبال تنوع سبد سوختی باشیم و واردات گاز را جایگزین واردات گازوئیل کنیم واردات کامیون‌های کم مصرف را پیش بگیریم تا ثمر ثمر واقع شود.