شاخص شدت انرژی در کشور رو به افزایش است

محمد صادق مهرجو کارشناس انرژی در گفت و گو با خبر نگار مهر با اشاره به اینکه میزان تولید گاز در کشور ما به اندازه توانایی و سرمایه گذاری که تا کنون انجام شده است، گفت: بین سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ تنها در پارس جنوبی بالغ بر ۳۵ میلیارد دلار بالغ بر سرمایه گذاری انجام شده است و باید در نظر داشت که همه کشورها همه منابع را در اختیار ندارند و مسأله‌ای که وجود دارد منابع انرژی تجدید ناپذیر سقفی برای برداشت دارند.

وی ادامه داد: زمانی که بهره برداری از منابع آغاز می‌شود در دوره ابتدایی توسعه قرار می‌گیریم و پس از آن با تولید از میادین مختلف به دوره حداکثر تولید می‌رسیم، دوره حداکثر تولید را می‌توان با تمهیداتی برای مدت زمان مشخصی نگه داشت و پس از آن دوران روع افت تولید آغاز می‌شود که ما در این دوران هستیم.

این کارشناس انرژی توضیح داد: بر اساس پیش بینی‌های شرکت توتال فرانسه در سال ۲۰۰۷ که م در ابتدای تولید فازهای مختلف پارس جنوبی قرار داشتیم و به حداکثر تولید نرسیده بودیم توتال بر روند تولید هر فاز تحقیقاتی کرد و بر اساس پیش بینی آنها از سال ۲۰۲۴ دوران شروع افت تولید است که کمکم نشانه‌های افت تولید نمایان می‌شود فاز ۱۱ به عنوان آخرین فازی که توسعه داده می‌شود و امکان توسعه در پارس جنوبی وجود ندارد

مهرجو خاطر نشان کرد: پارس جنوبی از این جهت حائز اهمیت است که ۷۰ درصد گاز کشور مربوط به این میدان است و مابقی میادین ۳۰ درصد تولید گاز را تشکیل می‌دهند و می‌توان گفت که به حداکثر تولید در پارس جنوبی رسیده‌ایم و از این به بعد دوران شروع افت تولید است که نشانه‌های آن ظاهر شده است و علی الرغم اینکه فاز ۱۱ پارس جنوبی را توسعه دادیم و تولید قابل توجهی به تولید گاز اضافه شد، اما متأسفانه شاهد آن هستیم که سال گذشته با وجود توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی و به رقم تولید ۱۵ میلیون متر مکعب در روز رسید تفاوت آن‌چنانی در تولید این میدان احساس نشد و تقریباً به اندازه سال گذشته بود که نشان دهنده آن است که افت تولید در سایر فازها آغاز شده است.

به گفته وی به دوران تولید حداکثری در پارس جنوبی که تولید ۷۰ درصد گاز کشور را بر عهده دارد رسیده‌ایم و از این به بعد با بحران افت تولید مواجه خواهیم بود، که علت فشار افزایی همین است و برای مدیریت دوران افت تولید این اقدام را انجام می‌دهیم.

این کارشناس انرژی با اشاره به اینکه گاز یک ثروت یک بار مصرف و تجدید ناپذیر است توضیح داد: با اتمام این انرژی امکان جایگزینی وجود ندارد به همین علت تبدیل به ثروت می‌شود و هزینه توسعه زیر ساخت‌ها می‌شود مانند برق، صنعت، کشاورزی و… که منجر به ایجاد ارزش افزوده اقتصادی باشد

وی ادامه داد: ما اندازه‌ای که می‌توانیم و مخازن استعداد دارند تولید وجود دارد البته ممکن است سرعت توسعه با کشورهای ترغیب کند تر باشد ولی این مساله اکنون هم وجود دارد به طوری که ما در پارس جنوبی از قطر تولید بیشتری داریم چرا زیرا مصرف بیشتری داریم

مهرجو با اشاره به مصرف بی رویه و بالا بودن شاخص شدت انرژی کشور نسبت به تمام دنیا و سایر کشورهای خاورمیانه، خاطر نشان کرد: در تمام کشورها شاخص شدت انرژی رو به کاهش است و یا ثابت است در حالی که در کشور ما رو به افزایش است که علت آن پایین بودن قیمت تمام شده انرژی در کشور ما نسبت به سایر کشورها است به همین دلیل کسی اهمیتی به بهینه سازی مصرف انرژی به خصوص در بخش‌های صنعتی نمی‌دهد

وی با بیان اینکه ما باید یک مدیریت متمرکز انرژی داشته باشیم تا بتوانیم سیاست گذاری متمرکز و تنظیم‌گری متمرکز در بخش‌های مختلف داشته باشیم توضیح داد: این مدیریت می‌تواند منجر به هماهنگی و بهینه سازی متمرکز می‌شود به عنوان مثال وزارت نفت که متولی امر تولید است نمی‌تواند در زمینه بهینه سازی سایر بخش‌های صنعتی و کشاورزی دخالتی داشته باشد به همین علت به نهادی فرا دست نیاز داریم که امکان کنترل و هماهنگی همه این نهادها را داشته باشد

این کارشناس انرژی اضافه کرد: متأسفانه شورای عالی انرژی کارکرد خود را از دست داده است زیرا مخصوص سیاست گذاری است و دخالتی در هماهنگی، تنظیم‌گری و بهینه سازی ندارد و ما نیاز داریم که دائماً رصد کنیم که چه میزان انرژی تولید می‌شود و به کدام بخش چه مقدار می‌دهیم و هر بخش چه مقدار بهینه سازی کردند و چه میزان هدر رفت انرژی وجود داشته است.

مهرجو با اشاره به اینکه علاوه بر مصرف بالای انرژی در کشور هدر رفت فراوانی وجود دارد، اضافه کرد: گازهای فلز مصرف گزافی داشته‌اند، نیروگاه‌های حرارتی راندمان بالایی نداریم و در بخش خانگی که ۴۵ درصد گاز کشور مصرف می‌شود بخاری‌های گازی راندمان بالایی ندارد اگر بتوانیم از بخاری‌ها با راندمان بالا استفاده کنیم تا حدی این مشکل مرتفع می‌شود که آن هم باید دولت سرمایه گذاری کند و به صورت اقساط ماهانه بر روی قبوض گاز هزینه آن را از مردم دریافت کند، به همین دلیل نیازمند یک نهاد فرا دستگاهی برای مدیریت بخش‌های مختلف هستیم.