صاحبان صنایع باید مکلف به احیا خاک شوند

به گزارش خبرنگار مهر، فرسایش خاک یکی از معضلات جدی کشور بوده و این موضوع در کنار تغییرات اقلیمی و کاهش منابع آبی کشاورزی و تولید مستمر را تهدید می‌کند. ایران در جهان رتبه نخست را در فرسایش خاک دارد و سالانه یک میلیون هکتار از اراضی در معرض فرسایش قرار دارند. گسترش بیابان و تبدیل شدن زمین‌های کشاورزی به شوره زار نیاز به رسیدگی فوری دارد در حالی که به گفته رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور سرعت گسترش بیابان نسبت به عملیات احیا و بیابان زایی ۳ برابر است؛ علاوه بر اینکه مراقبت از زمین‌های احیا شده مسأله‌ای مهم‌تر بوده که خود چالشی دیگر در بخش کشاورزی محسوب می‌شود. کویر میقان یکی از سطوح بیابانی کشور بوده که با کمک عملیات احیاگرایانه خاک‌های بخش شمالی این کویر زنده شده و پوشش گیاهی بیابان آن را به منطقه‌ای سبز تبدیل کرده است. گفتنی است احیا در بخش‌های جنوبی این کویر ادامه دارد که تأمین اعتبار و منابع مالی یکی از مشکلات اساسی آن به شمار می‌رود.

عبدالحسین محمدی، مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی در پاسخ به این پرسش که برنامه برای نگهداشت و مراقبت از عملیات احیاگرایانه و پوشش گیاهی کویر میقان چیست، به مهر گفت: امروز آگاهی مردم نسبت به محیط زیست و منابع طبیعی از گذشته بیشتر شده و این مردم هستند که راغب به اجرای طرح‌ها برای حفظ منابع طبیعی مناطق خود و بلکه کل کشور هستند.

وی افزود: پیامدها و آسیب‌های ناشی از چالش منابع طبیعی در مناطق مختلف کشور و آسیب به سطح زندگی مردم سبب شده تا افراد خود تمایل به پیگیری موضوع داشته باشند.

وی ادامه داد: ریزگردها و ماسه‌های روان زندگی مردم را مختل و سلامت افراد را تهدید می‌کند از این رو برای اجرای طرح‌ها معمولاً اقشار محلی خود داوطلبانه مبادرت به انجام امور می‌کنند. امیدواریم این آگاهی سال به سال بیشتر شده و در یک دهه آینده دغدغه‌های جامعه نسبت به موضوع بیشتر شود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی با بیان اینکه تمام مردم از احیا خاک و جلوگیری از بیابان زایی منفعت می‌برند، اظهار کرد: بنابراین پروژه‌های منابع طبیعی چه بیابانی باشد و چه بیولوژیک، چه جنگلی و چه آبخیزداری باید حفظ و نگهداری شود. این موضوع مطالبه مردم شده و افراد از ما می‌خواهند و مسؤول دولتی نمی‌تواند نسبت به موضوع بی توجه باشد.

محمدی گفت: این مطالبه گری سبب شده تا مسؤولان در بخش‌های مختلف جدی تر موضوع را دنبال کنند؛ به عنوان مثال در حوزه احیا خاک یکی از شهرداری‌های استان مرکزی از منابع طبیعی این استان زمین درخواست کرده تا با احیا این خاک ضمن نگهداری از حیات خاک فعالیت گردشگری داشته باشد تا منابع درآمدی تضمین شده برای حفظ و نگهداری خاک تأمین شود.

محمدی تاکید کرد: این همراهی باید از سوی صنایع هم رخ دهد و این مشارکت در بخش واحدهایی که بیشترین تولید کربن دارند و حیات خاک را تهدید می‌کنند ضروری است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی در ادامه افزود: متولیان امر به دنبال این هستند که صنایع را مکلف کنند تا در اجرای این پروژه‌ها سهیم باشند و اتفاقاً نقش پررنگی ایفا کنند.

وی یادآور شد: برداشت بیش از حد استاندارد از آب‌های زیرزمینی، خاک‌های معدنی و… آثار مخرب آن در محیط زیست و منابع طبیعی ملموس است. بیابان زایی که در جنوب شرقی کویر میقان، تهدید فعالیت همین صنایع بوده بنابراین آنها باید در احیا این زمین‌ها پیشگام باشند در غیر این صورت نخستین بخش‌هایی که از آسیب‌های این گستره بیابانی آسیب می‌بینند همین صنایع هستند.

محمدی در پایان گفت: شرکت‌های فعال در حوزه برخی صنایع اکوسیستم مناطق و منابع طبیعی را بهم زده اند و باید برای جلوگیری از تخریب بیشتر استقبال و داوطلب باشند.

برگشت ۲۸۰ گونه گیاه بومی

در ادامه آتنا فرجی، رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی درباره اقدامات بیابان زدایی این استان به مهر گفت: اقدامات بیابان زدایی در استان مرکزی با اولویت و اهمیت کویر میقان از ۳ دهه گذشته به طور گسترده و مستمر انجام شده است. اولویت اقدامات در راستای کاشت نهال‌های بومی مانند قره داغ معروف به قهرمان کویر و طاق بوده است؛ همچنین توسعه پوشش گیاهی با کاشت گیاهی به نام آتریپلکس در ۷ هزار هکتار از ۵۰ هزار هکتار کویر میقان از دیگر اقدامات احیاگرایانه برای این کویر بوده است.

وی افزود: آتریپلکس گیاهی مناسب برای زمین‌های شور است که سازگاری بالا دارد علاوه بر اینکه کاشت آن برای کشور مقرون به صرفه است.

فرجی با اشاره به رشد مجدد گونه‌های گیاهی بومی که با فرسایش خاک کویر میقان از بین رفته بودند، اظهار کرد: طی مراقبت‌ها و آبیاری‌های مستمر و همچنین قرق و حفاظت از خاک که در حال بازیابی مجدد است زمینه برگشت و رشد ۲۸۰ گونه گیاه بومی فراهم شد. این امر خود باعث تثبیت ماسه‌های روان و آلودگی‌های زیست محیطی که در این استان ایجاد شده بود، گردید.