عرضه اسباب بازی‌های قاچاق کشف شده به بازار!

به گزارش خبرگزاری مهر، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به واکاوی چالش‌های صنعت اسباب بازی و ارائه راهکارهای تقنینی پرداخته است.

در ابتدای این گزارش آمده است که اسباب بازی محصولی فرهنگی و از مهم‌ترین عوامل الگوساز و تأثیرگذار در شکل‌گیری شخصیت و پرورش خلاقیت و مهارت‌های کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان است. صنعت اسباب بازی نیز ازجمله صنایع فرهنگی و خلاق است که با تنوع بالای خود گستره وسیعی از علایق و سلایق را در بستر سرگرمی و رفتارسازی فرهنگی در برگرفته و از گردش مالی قابل توجهی نیز در صنعت سرگرمی برخوردار است. در بازار اسباب بازی ایران، مغایرت‌ها و کمبودهای اطلاعاتی پرشماری در آمارهای موجود، قابل تشخیص است.

با این حال، در مجموع سهم پایین تولیدات داخلی استنباط می‌شود. در بُعد اسناد و مصوبات نیز رویکرد سیاستی مشخص و هدفمندی قابل دریافت نیست و به طور کلی به سیاستگذاری در این حوزه کم توجهی شده است.

در بخشی از این گزارش در مورد اسباب بازی‌های قاچاق تاکید شده که در میان کالاهای قاچاق موجود در کشور کالایی مانند اسباب بازی وجهه آسیب زنندگی بیشتری دارد (برای مثال در مقایسه با لوازم خانگی). به این ترتیب در مواقع برخورد با چنین اسباب بازی‌هایی سخت گیری کافی انجام نشده و بخش زیادی از اسباب بازی‌های قاچاق کشف و ضبط شده، به روش‌های مختلفی مانند فروش از طریق مزایده سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی دوباره وارد بازار می‌شود. این اسباب بازی‌ها علاوه بر اینکه ضربه‌ای جدی بر پیکره تولیدکنندگان واقعی وارد می‌کند از لحاظ فرهنگی نیز عمدتاً حاوی ارزش‌ها و نمادهای آسیب‌زا و مهاجم است.

از سویی دیگر میزان تقاضای موجود در بازار اسباب بازی کشور ایجاب می‌کند که واردکنندگان توزیع کنندگان و فروشندگان برای تأمین نیاز بازار به کالاهای قاچاق روی بیاورند. در این راستا نیاز است که سیاست‌ها و اقدامات مدنظر بر افزایش کمی و کیفی تولیدات داخلی متمرکز شده تا به تدریج کالاهای تولید داخل جایگزین کالاهای قاچاق شوند، البته طی سال‌های فعالیت حوزه اسباب بازی در کشور با اقدامات انجام شده و شرایط به وجود آمده (از قبیل افزایش تولیدکنندگان داخلی، ایجاد محدودیت در واردات و بالا رفتن نرخ ارز)، به تدریج سهم کالاهای تولید داخل در بازار رشد قابل توجهی یافته و از میزان بسیار اندک زیر ۱۰ درصد به حدود یک سوم و حتی طبق برخی آمارهای اعلامی که پیشتر اشاره شد نزدیک به پنجاه درصد از بازار اسباب بازی رسیده است. با این حال، چه از لحاظ ذائقه و گرایش مخاطبان و چه از لحاظ گردش مالی اسباب بازی‌های قاچاق همچنان حضوری مؤثر و چشمگیر در بازار اسباب بازی کشور دارند.

از این منظر، اصلی‌ترین و اولویت ترین چالش‌های صنعت اسباب بازی عبارتند از برخوردار نشدن صنعت اسباب بازی از تسهیلات بخش فرهنگ، کاستی‌های جدی در نظام آماری و مدیریت دانش، رعایت نشدن حقوق مالکیت معنوی تولیدکنندگان داخلی و رواج کپی غیرقانونی، خلأ نظام صنفی صنعت اسباب بازی، سهم بالای کالای قاچاق در بازار و کم توجهی به پیوست نگاری و بازارپردازی فرهنگی.

با تمرکز بر مسائل یادشده، راهکارهایی شامل افزودن محصولات اسباب بازی به فهرست کالاهای فرهنگی مشمول تسهیلات مالیاتی، ایجاد نظام آماری و بسترهای مشورتی و توسعه دهنده (نظیر استارت آپ و انکوباتور)، صیانت از حقوق مالکیت معنوی طراحان و تولیدکنندگان با بهره‌گیری توأمان از ابزارهای سلبی و ایجابی، تشکیل و تقویت نظام صنفی صنعت اسباب بازی، مقابله با کپی غیرقانونی و قاچاق و طراحی الزامات و مشوق‌های تقویت پیوست فرهنگی پیشنهاد می‌شود.

برای مطالعه متن کامل این گزارش اینجا را کلیک کنید.