نظام رتبه‌بندی رویت‌پذیری پارک‌های علم و فناوری کشور رونمایی شد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، دکتر محمد حسن‌زاده، رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، در چهارمین نمایشگاه و کنفرانس بین‌المللی شهر هوشمند ایران از نتایج نظام رتبه‌بندی رؤیت‌پذیری پارک‌های علم و فناوری کشور رونمایی کرد.

در آیین رونمایی از نظام رتبه‌بندی رؤیت‌پذیری پارک‌های علم و فناوری کشور، دکتر محمد حسن‌زاده، رئیس ایرانداک و دکتر بهروز رسولی،‌ عضو هیئت علمی گروه سیاست اطلاعات ایرانداک، رؤیت‌پذیری مؤسسه‌ها در عصر کنونی را گامی مهم در راستای پیشرفت پارک‌های علم و فناوری کشور عنوان کردند.

در آغاز این مراسم، دکتر محمد حسن‌زاده، عنوان کرد: تأثیرگذاری پارک‌های علم و فناوری در زیست‌بوم علم، پژوهش، فناوری، و نوآوری همواره آسان نیست و وابسته به مسائل گوناگونی است. یکی از این مسائل، بی‌تردید، آن است که فعالیت‌ها و دستاوردهای آنها از سوی ذینفعان گوناگون (از پژوهشگران گرفته تا کارفرمایان، سرمایه‌گذاران، سیاست‌گذاران، و عامه مردم) دیده شوند.

وی گفت: روشن است که امروزه یافتن یک فناور/ یک ایدۀ فناورانه یا نوآورانه/ یک واحد فناور یا نوآور/ یک محصول در میان انبوه ایده‌ها/ محصولات/ واحدهای فناور یا نوآور همانند یافتن سوزنی در انبار کاه است. به همین دلیل، کسانی یا چیزهایی به موفقیت بیشتری دست می‌یابند که آسان‌تر یافته شوند و این امر با عنوان «رؤیت‌پذیری» در ادبیات امروز مطرح شده است.

حسن‌زاده با توضیح مفهوم رؤیت‌پذیری، سطوح گوناگون این مفهوم را طرح کرد و افزود: علیرغم اهمیت رؤیت‌پذیری برای پارک‌های علم و فناوری، بسیاری از این پارک‌ها ـ به ویژه در ایران هنوز به این موضوع توجه نشان نداده‌اند؛ که از دلایل آن می‌توان به عدم توجه سیاست‌گذاران فناوری و نوآوری کشور به این موضوع و ناآشنایی پارک‌های علم و فناوری با این مفهوم اشاره کرد.

وی گفت: یکی از راه‌های افزایش رؤیت‌پذیری پارک‌های علم و فناوری فراهم کردن سازوکاری است که این پارک‌ها بتوانند در زمینه رؤیت‌پذیری با یک‌دیگر رقابت کنند. ارزیابی، مقایسه، و رتبه‌بندی چنین سازوکاری است که می‌تواند پارک‌ها را به سوی به کار بستن ابزارها و راهکارهایی برای رؤیت‌پذیری بیشتر سوق دهد.

رئیس ایرانداک گفت: بنابراین، نظر به اهمیت رؤیت‌پذیری در جهان رقابتی امروز، ایرانداک با همکاری و پشتیبانی معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم،‌ تحقیقات، و فناوری نظام رتبه‌بندی رؤیت‌پذیری پارک‌های علم و فناوری کشور را طراحی کرده و بر پایه شاخص‌ها و سنجه‌های کارآمد جایگاه هر یک از پارک‌های علم و فناوری کشور را مشخص کرده است.

به گفته حسن‌زاده این برای نخستین بار است که در ایران و جهان به مفهوم رؤیت‌پذیری به این شیوه توجه شده است و چنین کوشش‌هایی می‌توانند مسیر حضور مؤسسه‌ها و شرکت‌های ایرانی را در عرصه بین‌المللی هموارتر سازد.

در ادامه دکتر محمد حسن‌زاده رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، دکتر فرهاد شیرانی، دکتر بهروز رسولی، دکتر علی نعیمی صدیق، دکتر فریبزر درودی، و دکتر سمیه لبافی از نتایج نخستین ویرایش نظام رتبه‌بندی رؤیت‌پذیری پارک‌های علم و فناوری کشور رونمایی کردند که در وبسایت vrank.irandoc.ac.ir در دسترس قرار گرفته است.

بر پایه این نتایج ۴۹ پارک علم و فناوری کشور ارزیابی و رتبه‌بندی شده و در پنج لیگ الماسی، پلاتینی، طلایی، نقره‌ای، و برنزی جای گرفته‌اند.

در لیگ الماسی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، پارک فناوری پردیس، پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، پارک علم و فناوری خراسان، پارک علم و فناوری فارس، پارک علم و فناوری استان سمنان، پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف، پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس، پارک علم و فناوری یزد، و پارک علم و فناوری گیلان جای گرفته‌اند.

در لیگ پلاتینی پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی، پارک علم و فناوری آذربایجان غربی، پارک علم و فناوری البرز، پارک علم و فناوری مازندران، پارک علم و فناوری خراسان جنوبی، پارک علم و فناوری ایرانیان، پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی، پارک علم و فناوری همدان، پارک علم و فناوری مرکزی، و پارک علم و فناوری استان کردستان حضور دارند.

در لیگ طلایی پارک علم و فناوری هایتک کرمان، پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی، پارک علم و فناوری خلیج فارس (بوشهر)، پارک علم و فناوری کرمانشاه، پارک علم و فناوری استان قم، پارک علم و فناوری خوزستان، پارک علم وفناوری قزوین، پارک علم و فناوری زنجان، پارک علم و فناوری لرستان، و پارک علم و فناوری خراسان شمالی جای گرفته‌اند.

در لیگ نقره‌ای نیز پارک نوآوری و فناوری صنعت نفت، پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان، پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی، پارک علم و فناوری گلستان، پارک علم و فناوری ایلام، پارک علم و فناوری هرمزگان، پارک علم و فناوری چهارمحال و بختیاری، پارک علم و فناوری اردبیل، و پارک علم و فناوری دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان هستند.

لیگ برنزی شامل پارک علم و فناوری کهگیلویه و بویراحمد، پارک زیست فناوری خلیج فارس، پارک علم و فناوری دانشگاه سمنان، پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر، پارک علم و فناوری دانشگاه کاشان، پارک علم و فناوری دانشگاه علوم پزشکی ایران، پارک علم و فناوری دانشگاه فردوسی مشهد، پارک ملی علم و فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، و پارک علم و فناوری سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران می‌شود.

پس از رونمایی از این نظام رتبه‌بندی، دکتر بهروز رسولی، عضو هیئت علمی ایرانداک و راهبر پروژه رتبه‌بندی رؤیت‌پذیری پارک‌های علم و فناوری کشور به تشریح روش‌شناسی، سنجه‌های ارزیابی، منابع گردآوری داده، و فرایند ارزیابی میزان رؤیت‌پذیری پارک‌های علم و فناوری کشور پرداخت.

به گفته وی پس از بررسی نوشته‌های علمی و جلسه‌های بارش فکری، ۳۶ سنجه ارزیابی برای سنجش رؤیت‌پذیری پارک‌های علم و فناوری کشور شناسایی شده‌اند. این ۳۶ سنجه در چهار بُعد دسته‌بندی شده‌اند. «هویت دیجیتال»، «فضای وب»، «شبکه‌سازی»، و «برون‌داد» این چهار بُعد کلیدی هستند که امتیاز و رتبه پارک‌های علم و فناوری کشور را روشن کرده‌اند.

وزن هر یک از سنجه‌ها و بُعدها بر پایه روش AHP و با کمک متخصصان و حرفه‌مندان این حوزه مشخص شده است. اطلاعات بیشتر این سنجه‌ها از منابع دیگری غیر از پارک‌های علم و فناوری گردآوری شده‌اند. تمام داده‌های گردآوری شده بر پایه امتیاز «زد» نرمال‌سازی شده‌اند و هر پارک در هر سنجه و بُعد امتیازی بین یک تا ۱۰۰ گرفته است.