بازارهای اصلی بورس نقش بسیار مهمی در اقتصاد جهانی و ملی دارند. این بازارها به عنوان مکان هایی برای خرید و فروش اوراق بهادار و سایر دارایی های مالی عمل می کنند. لیست بازارهای اصلی بورس شامل بازارهای مختلفی می شود که هرکدام ویژگی های خاصی دارند و برای سرمایه گذاران انتخاب هر یک از اینها می تواند چالش های خاصی را ایجاد کند.
با توجه به تنوع و پیچیدگی بازارهای اصلی Exchange، مطالعه و درک این بازارها برای سرمایه گذاران حیاتی است. از بازارهای اوراق بهادار تا بازارهای کالا و انرژی، هرکدام دارای ویژگی ها و شرایط خاص خود هستند که باید به دقت بررسی شوند تا انتخاب مناسبی برای سرمایه گذاری انجام شود. در این مقاله به بررسی و معرفی لیستی از بازارهای اصلی بورس خواهیم پرداخت تا سرمایه گذاران بتوانند با اطلاعات کافی و دقیق تر به انتخاب خود بپردازند.
بورس چیست؟
بورس «Exchange» یک پلتفرم معاملاتی است که به افراد و شرکت ها امکان می دهد برای خرید و فروش اوراق بهادار و دیگر دارایی های مالی به صورت الکترونیکی فعالیت کنند. این پلتفرم نقطه تلاقی بین فروشندگان و خریداران است و از طریق آن، معامله گران می توانند در بازارهای مختلف مالی مانند سهام، ارز، طلا و سایر دارایی ها، معاملات خود را انجام دهند. برای آشنایی بیشتر توصیه می کنیم این ویدئو را مشاهده نمایید:
لیست بازارهای اصلی بورس و ویژگی آنها
- بورس اوراق بهادار (بورس سهام): این بازار اصلی بورس، محلی است که سهام شرکت های عمومی و خصوصی در آن معامله می شود. این بازار تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد و شرکت هایی که قصد عرضه سهام خود را دارند، از این بازار استفاده می کنند.
- فرابورس اوراق بهادار: در این بازار، اوراق قرضه و سایر اوراق مالی معامله می شود. معمولاً شرکت های کوچکتر یا شرکت هایی که شرایط لیست شدن در بورس اوراق بهادار را ندارند، در این بازار معامله می کنند.
- بورس کالا: در این اینجا، کالاهایی مانند نفت، گاز، طلا، و غیره معامله می شود. این بازار برای شرکت هایی که در صنایع مربوط به کالاها فعالیت دارند و یا به دنبال حفظ و مدیریت ریسک قیمتی می باشند، مناسب است.
- بورس انرژی: این مورد، برای معامله انرژی هایی مانند برق، گاز و سوخت های فسیلی مورد استفاده قرار می گیرد. شرکت های تولید کننده، توزیع کننده و مصرف کننده انرژی از این بازار استفاده می کنند.
هریک از این بازارها دارای ویژگی ها و قوانین خاصی هستند که سرمایه گذاران و فعالان بازار باید با آنها آشنا باشند.
منظور از بازارهای اصلی بورس چیست؟
این بازارها به عنوان یکی از اصلی ترین اجزای بازار سرمایه، محل انجام معاملات سرمایه گذاری اولیه است. در این بازار، شرکت ها به منظور تأمین سرمایه از طریق عرضه اولیه سهام یا اوراق بهادار دیگر، به بازار می آیند. این فرآیند، فرصتی برای جذب سرمایه از سرمایه گذاران عمده و عمومی فراهم می کند و برای شرکت ها نیز فرصتی برای گسترش و توسعه فعالیت های خود به شمار می آید.
بازار اصلی بورس عموماً به عنوان بازار اولیه نیز شناخته می شود. در این بازار، ارزش سرمایه گذاری ها از طریق فعالیت های اولیه مانند صدور سهام و اوراق بهادار جدید شکل می گیرد. این فرآیند، شرکت ها را قادر می سازد تا برای تأمین سرمایه گذاری های لازم برای رشد و توسعه، به بازار مالی مراجعه کرده و اوراق بهادار خود را عرضه کنند.
این بازار اهمیت بسیاری در اقتصاد داشته و همچنین نقش مهمی نیز در تأمین سرمایه و توسعه شرکت ها دارد. این بازار از طریق ارتباط بین شرکت ها و سرمایه گذاران، فرصت هایی برای رشد و پیشرفت اقتصادی فراهم می آورد. با آموزش بورس نکات بیشتری در این زمینه بدست می آورید که برخی از مفاهیم مهم در ادامه بررسی می گردد.
مفهوم بازار اول و دوم بورس
- بازار اول بورس (Primary Market): در این بازار، شرکت ها اوراق بهادار جدید خود را به فروش می رسانند تا سرمایه گذاران اولیه، آنها را خریداری کنند. این معاملات معمولاً به صورت عرضه عمومی (IPO) یا پیشنهاد عمومی (IPO) انجام می شود. بازار اول بورس موقعیتی برای موسسات فراهم می کند تا سرمایه مورد نیاز خود را برای توسعه کسب و کار یا پرداخت بدهی جذب کنند.
- بازار دوم بورس (Secondary Market): در این بازار، اوراق بهاداری که قبلاً در بازار اول فروخته شده اند، بین سرمایه گذاران دوباره معامله می شوند. این معاملات شامل خرید و فروش سهام و اوراق بهادار مشابه دیگر است. بازار دوم بورس امکان دسترسی به سرمایه گذاری در شرکت ها و صنایع مختلف را برای عموم سرمایه گذاران فراهم می کند.
بازار اول و دوم بورس هر دو نقش مهمی در عملکرد و توسعه بازار سرمایه دارند و برای فعالان بازار سرمایه از اهمیت بالایی برخوردارند.
سایت چارت ایران درمورد بازار اول و دوم بورس اینگونه نقل می کند:
بازار اول از دو زیر مجموعه تشکیل شده که اولی تابلوی اصلی و دومی تابلوی فرعی نام دارد. فهرست اولیه و مشروط نیز ساز و کار بازار دوم را تشکیل می دهند. از جمله موارد مهم برای وجود چنین طبقه بندی در بازار این است که معمله گران تصمیم گیری دقیق تری را در بازار سرمایه داشته باشند. سوال بازار اول و دوم بورس چیست، دقیقا از سال 1381 و شهریور ماه همان سال در ذهن سرمایه داران ایجاد شد. در واقع از همین تاریخ بود که سازمان بورس اوراق بهادار در کشور این دسته بندی را برای شرکت ها در دو بازار ایجاد کرد.
بورس اوراق بهادار
بورس اوراق بهادار تهران در بهمن ماه سال ۱۳۴۶ با تأسیس بازار سرمایه ایران شکل گرفت و به مرور زمان توسعه یافت. در آغاز، این بورس با تعداد معاملات محدودی شروع به کار کرد اما به مرور زمان با رشد اقتصادی و افزایش فعالیت های بازار سرمایه، فعالیت های آن نیز گسترش یافت. در دوران های مختلف، اصلاحات و تغییراتی در ساختار و قوانین بورس اوراق بهادار ایران انجام شد که بهبود و توسعه این بازار را تسهیل کرد. امروزه بورس اوراق بهادار تهران به عنوان یکی از مهمترین مراکز تبادل اوراق بهادار در منطقه شناخته می شود و نقش مهمی در تامین منابع مالی برای شرکت ها و سرمایه گذاران دارد.
بورس سهام، یک بازار مالی سازمان یافته است که در آن انواع اوراق بهادار مانند سهام، حق تقدم سهام، اوراق خزانه، گواهی های سپرده کالایی، اوراق مشتقه و صندوق های سرمایه گذاری معامله می شود. این بازار به عنوان یکی از مراکز مهم تبادل اوراق بهادار در هر کشور، نقش بسیار اساسی در تامین منابع مالی برای شرکت ها و افراد دارد.
این مورد، می تواند فضایی برای سرمایه گذاری در شرکت ها و پروژه های مختلف فراهم کند. افراد و شرکت ها می توانند در این بازار، اوراق بهادار خود را بفروشند و یا اوراق بهادار مختلف را خریداری کنند که این فعالیت ها به نوعی باعث توسعه و رشد اقتصادی کشور می شود.
فرابورس اوراق بهادار
فرابورس ایران که در لیست بازارهای اصلی بورس قرار دارد، به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور، در سال ۱۳۸۶ تأسیس شد و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار به فعالیت پرداخت. این مرکز جهت توسعه و تقویت بخش اقتصادی کشور تشکیل یافت.
فرابورس اوراق بهادار یکی از مهمترین بازارهای مالی ایران است که به عنوان پل ارتباطی بین شرکت ها و سرمایه گذاران عمده و کوچک عمل می کند. این بازار به منظور ارتقاء فعالیت های مالی در کشور ایجاد شده است و تمرکز بر معاملات سهام و اوراق بهادار دارد. فرابورس اوراق بهادار در تعامل با بورس اوراق بهادار و دیگر بازارهای مالی ایرانی، به عنوان یکی از مراکز اصلی تبادل اوراق بهادار و فرصت های سرمایه گذاری شناخته می شود.
با وجود تمرکز بر معاملات سهام و اوراق بهادار، فرابورس همچنین محیطی برای معامله انواع اوراق مشتقه، اوراق تامین مالی و سایر ابزارهای مالی را فراهم می کند. این امکانات باعث ایجاد تنوع و انعطاف در فعالیت های سرمایه گذاری می شود و به شرکت ها و سرمایه گذاران امکان می دهد تا بر اساس استراتژی ها و نیازهایشان، بهترین انتخاب را داشته باشند.
با توجه به رشد و توسعه مستمر فرابورس اوراق بهادار، نقش آن در اقتصاد کشور نیز افزایش یافته است. این بازار نه تنها به عنوان یک مکان برای معامله اوراق بهادار، بلکه به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در رشد اقتصادی و توسعه مالی کشور محسوب می شود.
تقسیم بندی بازار فرابورس به چه شکلی است؟
- بازار اول: این بازار شامل معاملات سهام شرکت ها و واحدهای صندوق های سرمایه گذاری است. در این بازار، اوراق بهادار به صورت عمده و بلوکی معامله می شوند.
- بازار دوم: معاملات سهام شرکت های سهامی به صورت عمده و بلوکی، حق تقدم سهام، پذیره نویسی سهام و سایر اوراق بهادار در این بازار صورت می گیرد.
- بازار سوم: در این بازار، معاملاتی مانند پذیره نویسی سهام و انواع اوراق بهادار دیگر انجام می شود. این بازار محل معامله گران کوچک و بزرگ بازار سهام است.
- بازار پایه: معاملات سهام شرکت ها و سایر اوراق بهادار از جمله اوراق تامین مالی، اوراق مشارکت و اوراق تعهدی در این بازار انجام می شود. این بازار اصلی ترین بازار فرابورس محسوب می شود.
- بازار ابزارهای نوین: در این مورد، اوراق مشتقه مانند قراردادهای آتی، گزینه ها و سایر ابزارهای مشتقه معامله می شود. این بازار به عنوان مکمل دیگر بازارهای فرابورس عمل می کند و نقش مهمی در تنوع محصولات مالی دارد.
بورس کالا در لیست بازارهای اصلی بورس
بورس کالای ایران در سال ۱۳۸۶ با هدف رفع مشکلات در بازار کالا ایجاد شد. این بازار مبتنی بر معاملات نقدی، نسیه کالاهای صنعتی و کشاورزی است. راه اندازی بورس کالا به دلیل عدم شفافیت و نوسانات قیمت ها، نیاز به واحد نظارتی و تعادل در عرضه و تقاضا برای ایجاد امکانات معاملاتی مدرن بود. این بورس اهمیت زیادی در تأمین انرژی و تعادل بازار کالاهای مختلف دارد.
بورس کالا یک بازار سازمان یافته است که به عنوان محلی برای خرید و فروش کالاهای مختلف شناخته می شود. در این بازار، کالاهایی مانند گندم، برنج، نفت، فولاد و غیره به فروش می رسند و سرمایه گذاران و تولیدکنندگان این کالاها قادرند تا به دنبال بهترین فرصت های سرمایه گذاری در بازار باشند. بورس کالا باعث ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا برای این کالاها می شود و به واسطه فعالیت های متقابل خریداران و فروشندگان، قیمت ها در این بازار شکل می گیرد.
هدف اصلی از تأسیس بورس کالا، ساماندهی فعالیت های مرتبط با تجارت کالاهای اساسی و پایه است. این بازار به عنوان یک مرکز اصلی برای تبادل کالاهای مورد نیاز اقتصاد و تأمین نیازهای مختلف صنایع و مصرف کنندگان عمل می کند. بازار کالاهای معامله شده در بورس کالا می تواند تأثیر مستقیمی بر قیمت های مصرفی داشته باشد و در تعیین قیمت نهایی محصولات و خدمات موثر باشد.
این مورد، به عنوان یکی از مراکز اصلی تأمین و توزیع کالاهای مورد نیاز بازار، نقش مهمی در تحقق اهداف اقتصادی کشور ایفا می کند و برای توسعه صنایع مختلف و افزایش تولید و توزیع بهینه کالاها بسیار اهمیت دارد.
بورس انرژی
بورس انرژی در ایران از سال ۱۳۹۱ با هدف افزایش شفافیت و ارتقاء رقابت در بازار انرژی تأسیس شد. ایده اولیه تأسیس بورس انرژی به دوران پایان دهه ۸۰ برمی گردد که در سال ۱۳۸۶ شکل گرفت و معاملات فرآورده های نفتی و پتروشیمی به بازار بورس وارد شد. این نخستین بورس انرژی در منطقه خاورمیانه بود که به طور رسمی در دولت دهم تأسیس شد. بازار انرژی ایران از دو بخش فیزیکی و الکترونیکی تشکیل شده است که هر دو به دلیل اهمیت استراتژیک انرژی در اقتصاد کشور و منطقه، نقش مهمی در تأمین انرژی و تعادل مصرف و تولید دارند.
این مورد برای انجام معاملات مرتبط با حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر آنها تأسیس شده است. این بازار در تعادل عرضه و تقاضا برای منابع انرژی، از جمله نفت، گاز، برق و سایر منابع مهم استفاده می شود. بورس انرژی ایران دارای مخازن فیزیکی و مشتقه می باشد که تبادل این منابع به صورت نقدی و غیرنقدی صورت می گیرد.
این بازار اهمیت بسیاری در تأمین نیازهای انرژی کشور دارد و در فرآیند تأمین انرژی، توزیع آن و تأثیر آن بر اقتصاد ملی نقش مهمی دارد. علاوه بر انرژی های سنتی مانند نفت و گاز، بورس انرژی ایران همچنین به توسعه و تبادل انرژی های نوپا از جمله انرژی خورشیدی و بادی نیز توجه می کند.
انتخاب بازار مناسب برای سرمایه گذاری براساس نیازها و اهداف
- تحلیل نیازها و اهداف: ابتدا باید نیازها و اهداف خود را مشخص کنید. آیا می خواهید درآمد ثابت، رشد سریع، یا حتی حفظ سرمایه را اولویت قرار دهید؟
- بررسی بازار: بازارهای مختلف متفاوت هستند. ارزش دارایی ها، پویایی بازار و رقبا باید مورد بررسی دقیق قرار گیرند.
- مطالعه ریسک و بازده: هر بازار دارای ریسک و بازده متفاوت است. باید تحلیل کنید که آیا میزان بازده مطلوب، ریسک قابل قبول است یا خیر؟
- ارزیابی تطابق با استراتژی: بازار انتخابی باید با استراتژی سرمایه گذاری شما هماهنگ باشد. به عنوان مثال، آیا بازار مورد نظر برای سرمایه گذاری بلندمدت مناسب است یا نه؟
- استفاده از داده ها و تحلیل های تکنیکال و بنیادی: استفاده از تحلیل های تکنیکال و بنیادی برای ارزیابی مزیت ها و معایب هر بازار انتخابی بسیار اساسی است.
خلاصه متن
لیست بازارهای اصلی بورس شامل بازارهای مختلفی است که عملیات خرید و فروش انواع دارایی ها و اوراق بهادار در آنها صورت می گیرد. این بازارها از جمله بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی هستند. هر کدام از این بازارها دارای ویژگی ها و شرایط خاصی برای انجام معاملات می باشند. برای مثال، در بورس اوراق بهادار، اوراق قرضه و سهام شرکت ها معامله می شود. در حالی که در فرابورس، معاملات اوراق بهادار برخی از شرکت های کوچک تر و غیرقابل معامله در بورس اوراق بهادار انجام می شود. این تنوع بازارها امکان دسترسی به محصولات مختلف و انتخاب بهتر برای سرمایه گذاران را فراهم می کند.
بازارهای اصلی بورس ایران از نظر تنوع و انعطاف بالا، امکانات مناسبی برای سرمایه گذاران ارائه می دهند. از طریق این بازارها، افراد و شرکت ها می توانند به صورت مستقیم در اقتصاد کشور سهیم شده و از فرصت های سرمایه گذاری بهره مند شوند. هر بازار اصلی بورس دارای قوانین و مقررات مشخصی بوده و تحت نظارت مراجع مربوطه قرار دارد.
