ایران جزء ۳ کشور اول شاخص علاقه معلمان به شغلشان

به گزارش خبرگزاری مهر، چهارمین جلسه کمیسیون تخصصی ستاد تعلیم و تربیت با موضوع بررسی وضعیت دانش آموزان ایرانی در مطالعات تیمز و پرلز در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.

در ابتدای جلسه علی محبی رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و نماینده ایران در مجمع عمومی انجمن بین‌المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی به ارائه گزارش در خصوص مطالعات تیمز و پرلز پرداخت و تشریح کرد که از حیث قانونی، اسناد بالادستی ما را مکلف می‌کند که در آزمون‌های بین‌المللی شرکت کنیم.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش گفت: در سیاست‌های کلی که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده است نیز بر ارتقای جایگاه ایران در منطقه و جهان تاکید شده است؛ مصوبات متعددی در شورای عالی آموزش و پرورش و مجلس شورای اسلامی به این موضوع اشاره دارد.

وی ادامه داد: علاوه بر تکلیف قانونی، به‌منظور شناسایی و بهبود جایگاه خود در سطح بین‌المللی ضروری است که در آزمون‌های بین‌المللی نظیر تمیز و پرلز شرکت کنیم. برخی به این آزمون‌ها شبهاتی وارد می‌کنند، مثلاً می‌گویند که تعداد کمی از کشورها در این آزمون‌ها شرکت می‌کنند. در حالی که آزمون‌های استاندارد تنها تیمز و پرلز نیستند و آزمون‌های مختلفی وجود دارد که کشورها آنها را انتخاب می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که به تناوب ۱۰۰ کشور در این آزمون‌ها شرکت می‌کنند و تقریباً همه کشورهایی که برای علم و آموزش ارزش قائل هستند در این آزمون‌ها حضور دارند.

محبی با اشاره به نتایج و دستاوردهای آزمون تیمز و پرلز ادامه داد: گاهی از نتایج این آزمون‌ها علیه نظام آموزشی یا علیه خود آزمون‌ها استفاده می‌شود، در حالی که این آزمون‌ها ظرفیت بسیار خوبی هستند که از طریق آنها می‌تواند نقاط قوت و ضعف شناسایی شود.

وی افزود: یکی از یافته‌های خوب این آزمون‌ها، علاقه معلمان ایرانی به شغلشان است و جز ۳ کشور اول در این شاخص هستیم. از نتایج دیگر آزمون‌های تیمز و پرلز این که دانش‌آموزان ایرانی در اعتماد به نفس و علاقه به مطالعه وضعیت خوبی دارند. همچنین ایران در عدالت جنسیتی وضعیت خوبی دارد چراکه در برخی از موارد دختران جلوتر از پسران هستند. نقطه منفی یا ضعف کشور ما مربوط به شاخص‌های علمی است که در سواد خواندن، ریاضی و علوم نیاز به تلاش بیشتر داریم.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ادامه داد: برای بهبود عملکرد علمی کشور به برنامه مداخله‌ای نیاز داریم تا هر سال آزمون داخلی داشته باشیم و برای هر سال برنامه‌ریزی کنیم. این آزمون‌ها نشان می‌دهد درصد بالایی از دانش‌آموزان سواد خواندن ضعیفی دارند در حالی که سواد خواندن پایه بسیاری از مهارت‌هاست.

در ادامه آقای مسعود کبیری، مدیر مرکز ملی مطالعات تیمز و پرلز و هماهنگ‌کننده ملی مطالعات تیمز و پرلز ایران به ارائه گزارش تفصیلی در خصوص این مطالعات پرداخت و اظهار داشت: متأسفانه عملکرد دانش آموزان ایرانی پایین‌تر از مقیاس متوسط آزمون تیمز و پرلز است. آزمون تیمز روی علوم و ریاضی و آزمون پرلز روی موضوع خواندن تمرکز دارد. رتبه‌بندی کشورها در این آزمون‌ها بر اساس نمره است، رتبه نخست متعلق به کشور سنگاپور است و در دوره اخیر کشورهای منطقه عملکرد خوبی از خود نشان داده‌اند.

وی افزود: وضعیت ایران در توزیع شاخص‌ها نامتناسب است، تحلیل‌ها نشان می‌دهد که در حوزه یادگیری دروس علوم و ریاضی وضعیت ما مناسب نیست که در مدارس عشایر و مدارس چند پایه مشکل بیشتر است که البته در مدارس شاهد، شاهد وضعیت بهاری هستیم.

مدیر مرکز ملی مطالعات تیمز و پرلز گفت: این عملکرد دوره‌های مختلف نشان می‌دهد که تغییراتی که ما در نظام آموزشی ایجاد کرده‌ایم به رتبه ایران صدمه زده است و کرونا نیز وضعیت علمی کشور را مانند سایر کشورها بدتر کرده است. نقطه امیدواری بررسی اخیر این است که سواد ریاضی وضعیت رو به رشد را نشان می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ایران زمان اختصاص یافته برای آموزش در سطح پایینی قرار دارد، با این حال در ایران علاقه به مطالعه برعکس بسیاری از کشورها در حال افزایش است.

وی در خاتمه اظهار داشت: به طور کلی برای بهبود وضعیت، باید سیاست‌گذاری‌ها مبتنی بر شواهد صورت گیرد. ما در مرکز ملی مطالعات تیمز و پرلز برنامه جامعی را آماده کرده‌ایم تا سال به سال آزمون گرفته شود و بر این مبنا رشد مورد انتظار ایجاد شود. شورای عالی آموزش و پرورش مصوبه‌ای در زمینه آزمون‌های تیمز و پرلز داشته که بعد از دو سال هنوز اجرایی نشده است. تقویت سواد خواندن در مناطق غیرفارسی‌زبان و تقویت پیش دبستانی در مناطق محروم باید در اولویت قرار گیرد. اگر می‌خواهیم اتفاقی در سواد خواندن بیفتد، باید از قبل از دبستان شروع کرد. با اینکه ساعت آموزشی ایران نسبت به سایر کشورها کمتر است اما مطالب درسی پیچیده در زمان کم ارائه می‌شود در حالی که در کشورهایی که وضعیت علمی خوبی دارند مطالب ساده‌تر در زمانی طولانی‌تر ارائه می‌شود.

در ادامه جلسه اعضای کمیسیون به اظهار نظر پیرامون موضوع جلسه پرداختند. ارتقای سطح کیفی آموزش در مدارس، فاصله گرفتن از حافظه محوری صرف در امر تربیت و گرایش به آموزش مهارت محور و مساله محور، توجه به اهمیت بالای آموزش مهارت‌های زندگی، آشنایی دانش آموزان و معلمان با آزمون‌های تیمز و پرلز و سوالات این آزمون‌ها، تاکید بر مقایسه ایران با عملکرد خودش و ارائه راهکار برای بهبود وضعیت، تدوین برنامه درسی متناسب با زیست بوم تربیتی مدارس، توجه عمیق به مدارس عادی دولتی و افزایش میزان سرانه آنها، برنامه‌ریزی به منظور توسعه علوم پایه در سطح مدارس، استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد برای بهبود وضعیت در این حوزه، لزوم توجه عمیق به تغییرات در اهداف تربیتی خانواده‌ها و…. از اهم نکات ارائه شده توسط اعضای کمیسیون بوده است.

همچنین در این جلسه مقرر شد کمیته مشترک موضوعی بین پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و ستاد تعلیم و تربیت با دستور ارزیابی سیاست‌ها ناظر بر مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش در خصوص آزمون‌های بین‌المللی، تحلیل مداخلات سایر کشورهای جهان، تصمیم‌سازی برای طراحی اقدامات ملی و تدوین مداخلات مؤثر، تشکیل شود و گزارش این کمیته در جلسات آتی کمیسیون ستاد تعلیم و تعلیم، ارائه خواهد شد.