خاک و خون در راه رنگ تعلیم و تربیت / جاودانه شدن فرهنگیان آبادان

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها – محمود نواصر: از شهریورماه ۱۳۵۹ تحرکات و زمزمه‌هایی مبنی بر بروز ناامنی در مناطق مرزی کشور با عراق وجود داشت تا اینکه در ۳۱ شهریورماه همان سال این تحرکات به آغاز جنگی نابرابر و تحمیلی از سوی رژیم حزب بعث عراق علیه کشورمان تبدیل شد.

مسئولان آموزش و پرورش آبادان در دوم مهرماه سال ۵۹ تصمیم گرفتند تا در جلسه‌ای به تعیین تکلیف موضوع شروع و یا اعلام تعطیلی سال تحصیلی برای دانش آموزان بپردازند، جلسه در محل اداره آموزش و پرورش آبادان و با حضور ۲۵ نفر از کارکنان این اداره از جمله رئیس وقت آموزش و پرورش شهید «صمد صالحی» برگزار شد.

هنوز دقایقی از شروع جلسه نگذشته بود که هواپیماهای جنگنده عراقی بر فراز آسمان آبادان پدیدار شدند و لحظاتی بعد اداره آموزش و پرورش آبادان و بخش‌هایی از شهر را بمباران کردند، در آن لحظات تنها چیزی که به گوش می‌رسید و دیده می‌شد صدای الله اکبر مردمی بود که به سمت این اداره می‌رفتند و پرونده‌هایی که در هوا پخش شده بود.

در آماده‌باش قرمز دوم مهرماه ۱۳۵۹ در ساعت ۱۱ و ۳۴ دقیقه صبح، جز دود ناشی از بمباران و بوی باروت و خون این شهدای گرانقدر فرهنگی چیزی دیده و به مشام نمی‌رسید، این نخستین کشتار گروهی از شهدای کشورمان در جنگ تحمیلی بود که مردم را سراسیمه، نگران و هراسان به سوی خود کشانده بود تا شاید بتوانند حتی با دست خالی یاری‌رسان جان این افراد باشند.

ثانیه‌هایی پس از این فاجعه خونبار جز تلی از خاک و شاخه‌های تیرآهن بیرون زده از دل این خاک‌ها هیچ چیز قابل مشاهده نبود.

به جز پیکر مطهر ۱۵ نفر از شهدای آموزش و پرورش که قابلیت شناسایی داشته‌اند، مابقی به دلیل تکه شدن اجساد کمتر قابلیت شناسایی داشته و افراد حاضر فقط سعی می‌کردند همه تکه‌های جدا شده پیکر این شهدای گرانقدر را پیدا کنند.

پس از حضور نیروهای امدادی و کمک نیروهای مردمی نیز پیکر مطهر این شهدا از زیر خروارها خاک بیرون آورده شد و با کمک آمبولانس و حتی وانت به بیمارستان‌های شهید بهشتی و طالقانی انتقال داده شد.

فرهنگ ایثار و شهادت از همان ابتدای جنگ در میان فرهنگیان شهر آبادان نهادینه شد و تا به امروز به نسل‌های جدید آموزش داده می‌شود؛ اگرچه باور مقاومت و ایستادگی مردم آبادان آن هم با دست خالی در برابر تیر و گلوله دشمن در ذهن جهانیان نمی‌گنجد اما حقیقت ایران و ایرانی آن را ثابت کرد.

نتیجه جلسه اضطراری کارکنان اداره آموزش و پرورش آبادان که با ریاست مدیر وقت آموزش و پرورش آبادان یعنی شهید صالحی برگزار شده بود در پایان شهادت هر ۲۵ نفر حاضر در جلسه یعنی صمد صالحی (رئیس وقت اداره آموزش و پرورش آبادان)، صدیقه کاظمی اسفه، نصرالله ذبیحی سامانی، عبدالجلیل هرمزی نژاد، محمد خواستگار، غلامعلی باقرزاده، علی کرم صداقت، عبدالرسول سعیدی، علی صیادی، غلامعلی مسیبی، محمدحسن برمایون، عبدالحسن عوید ثامری، صالح عیدانی، محمدعلی صابری بهبهانی، علی بلخوارزاده، عبدالجبار جلالی، علی تنگستانی‌پور، یاسین انباء روحله، گودرز باورساد قربانی، حسن امیری، دیانا جم نشان، محمود رجب‌زاده دهاقانی، هرمز کلانتری، عبدالمحسن عسگری و حسین حسینی را در پی داشت که تا امروز چراغ راه سایر فرهنگیان است.

از آنجایی که یادآوری روزهای پرالتهاب و همراه با شهادت هزاران عزیز در دوران جنگ تحمیلی و انتقال ارزش‌های دفاع مقدس به نسل‌هایی که خود در آن دوران نبودند، یکی از وظایف خطیر و ارزشمند مسئولان به ویژه شورای عالی فرهنگی است؛ بنابراین برنامه‌ریزی در زمینه نامگذاری دوم مهرماه به نام «شهدای آموزش و پرورش آبادان» از سوی این نهاد امری ضروری است که با وجود پیگیری‌های مستمر مسئولان شهرستان آبادان و موافقت وزیر وقت آموزش و پرورش و ارائه این طرح به شورایعالی فرهنگی، این درخواست همچنان بدون پاسخ از سوی این شورا باقی مانده است.

پیگیری ثبت در تقویم

نماینده مردم آبادان در مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: معلمان و دانش آموزان همیشه تاریخ‌ساز بوده‌اند و نقش مؤثری را در تغییر ساختار فرهنگی و اجتماعی جامعه داشتند؛ همچنین از افتخارات آموزش و پرورش در دوران دفاع مقدس تقدیم ۳۶ هزار شهید دانش‌آموز و پنج هزار شهید معلم است و ۵۴ درصد رزمندگان دفاع مقدس، دانش آموزان بودند.

سیدمحمد مولوی افزود: دوم مهر سال ۵۹ جنایت هواپیماهای عراقی داغ سنگینی به دل جامعه فرهنگی کشور گذاشت. ده‌ها تن از فرهنگیان شهر آبادان در آموزش و پرورش جمع شده بودند تا با توجه به شرایط جدید جنگی، تصمیم مناسبی برای سال تحصیلی جدید اتخاذ کنند اما این جلسه هیچگاه به پایان نرسید و مصوبه آن درس ایثار و شهادت برای همه دانش آموزان آبادانی شد.

رئیس کمیته آموزش و پرورش کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس تاکید کرد: در خصوص درخواست ثبت دوم مهرماه به عنوان روز «شهدای بمباران اداره آموزش و پرورش آبادان» در تقویم رسمی کشور پیگیری‌هایی را در سطح کلان انجام دادم و این موضوع در حال انجام است.

سنگرنشینان تعلیم و تربیت الگو هستند

مدیر اداره آموزش و پرورش آبادان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: شرح فداکاری‌های مردم این مرز و بوم به خصوص شهرستان آبادان بر هیچ کسی پوشیده نیست و همه ما در مشهد شهدای ایران اسلامی درس مقاومت و ایثار را فرا گرفته‌ایم.

سیدعلی موسوی افزود: دوم مهر روز شهادت جمعی از معلمان و کارکنان اداره آموزش و پرورش آبادان است که خاطراتشان چون الگو و اسوه‌ای جاوید برای نسل امروز در تاریخ فرهنگ شهادت ایران اسلامی حک شده است.

وی با اشاره به پیام شهدای آموزش و پرورش برای آموزگاران و دانش‌آموزان نسل امروز آبادان، تاکید کرد: پیام خون شهدای آموزش و پرورش آبادان برای نسل امروز فرهنگیان و دانش‌آموزان یادآور آن است که علم آموزی همراه با مجاهدت معنوی راه روشن رستگاری را هموارتر می‌کند.

مدیر اداره آموزش و پرورش آبادان عنوان کرد: شهدای دوم مهر سنگرنشینان تعلیم و تربیت هستند که امروز در میان همه هجمه‌های فرهنگی و انواع کتاب‌ها و رسانه‌های دیداری و نوشتاری الگویی ثابت و مقاوم از خود به یادگار گذاشته‌اند.

ضرورت توجه ملی

در سال‌های گذشته یادواره شهدای فرهنگی دوم مهر آبادان با اجرای برنامه‌های متنوعی برگزار می‌شد، رونمایی از کتیبه کاشی کاری شده ویژه شهدای آموزش و پرورش با عکسی از شهید صمد صالحی رئیس اداره آموزش و پرورش وقت به عنوان شهید محوری در وسط و ۲۴ شهید دیگر آموزش و پرورش در اطراف و توضیحات حکاکی شده مربوط به شهدای مذکور و چاپ و رونمایی از تمبر یاد بود شهدای فرهنگی از جمله برنامه‌های شاخص این یادواره‌ها بوده است.

در آن دوران خیل عظیمی از دانش آموزان قلم را بر زمین گذاشتند و برای دفاع از کیان ایران اسلامی فوج فوج راهی جبهه‌ها شدند که وجود بیش از ۳۰ هزار شهید دانش‌آموز برای دفاع مقدس از نظام و انقلاب خود گواه این کلام است.

در برخی از شهرهای کشور مدارسی بودند که به صورت ۱۰۰ درصد تعطیل و تمام دانش‌آموزانش به جبهه عزیمت می‌کردند، اما در فضای امروزی که از آن به عنوان فضای جنگ نرم و عملیات روانی نام برده می‌شود، قلم‌ها همگام با تقویت بنیه دفاعی کشور حرکت می‌کنند که وظیفه آموزش و پرورش نیز ایجاد بسترهای مناسب برای پیشرفت و فتح قله‌های علمی دانش آموزان است.