رسیدگی دادگاه لاهه به پرونده جانبازان شیمیایی دوران دفاع مقدس

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از صداوسیما، دادگاه لاهه روز گذشته اول تیرماه ۱۴۰۲ (۲۲ ژوئن ۲۰۲۳) به دعوای طرح شده توسط ۵ نفر از جانبازان شیمیایی دوران دفاع مقدس رسیدگی کرد.

این جانبازان در دادگاه لاهه به تشریح دردها و رنج‌های ناشی از بیماری‌های مزمن خود بر اثر استنشاق گاز خردل در طول بیش از سی سال پرداختند.

در این دادگاه وکیل جانبازان شیمیایی هم به بیان نقش شرکت‌های هلندی در فروش مواد شیمیایی با کاربرد دوگانه به رژیم صدام و کاربرد این مواد در ساخت سلاح‌های شیمیایی استفاده شده در جنگ علیه ایران پرداخت.

دادخواست این پرونده ۵ آبان ۱۴۰۰ (برابر با ۲۷ اکتبر ۲۰۲۱ به وکالت از ۵ نفر مصدومان شیمیایی به اسامی بهروز عباسی مصدوم در منطقه جفیر به تاریخ ۱۳۶۲/۱۲/۰۶ و عملیات والفجر ۸ در تاریخ ۱۳۶۴/۱۱/۲۴، سالار ارجمند مصدوم در عملیات کربلای ۴ در آبادان به تاریخ ۱۳۶۵/۱۰/۰۴، احمد غلامی فرد مصدوم در عملیات کربلای ۴ در منطقه آبادان به تاریخ ۱۳۶۵/۱۰/۰۴، اسدالله حسینی مفرد مصدوم در حمله به بیمارستان ۵۲۸ سومار به تاریخ ۱۳۶۵/۱۰/۱۰ و قدیر جعفری مصدوم در حمله به بیمارستان ۵۲۸ سومار به تاریخ ۱۳۶۵/۱۰/۱۰ علیه دو شرکت هلندی به اسامی کی بی اس (KBS) و ملکمی (Melchemi) و هانس ملخرس (Hans Melchers) مؤسس شرکت ملکمی توسط وکیل هلندی به ثبت رسید.

بر اساس اطلاعات موجود، این دو شرکت در فاصله سال‌های ۱۹۸۲ الی ۱۹۸۴ مقدار ۲۲۵۰ تن SOCL۲ و در اطلاعات حسب فاصله سال‌های ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۷ مقدار ۳۲۲۵ تن TDG به عراق فروخته‌اند که این دو ماده در ساخت بمب‌های شیمیایی مورد استفاده رژیم صدام قرار گرفته است. خواسته این دعوا جبران خسارت مادی و معنوی ناشی از مصدومیت خواهان‌ها با گازهای شیمیایی تهیه شده از مواد ارسالی شرکت‌های خوانده در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است و تقویم خسارت مادی و معنوی با نظر کارشناس صورت خواهد گرفت.

دادگاه از تبادل لوایح تاریخ ۲۲ ژوئن ۲۰۲۳ برابر با اول تیرماه ۱۴۰۲ را برای رسیدگی به پرونده تعیین کرده بود. با توجه به روند بررسی پرونده در دادگاه، هنوز خبری از نتیجه و روند بررسی پرونده منتشر نشده، ولی با این حال بسیاری از کارشناسان حقوقی معتقدند رسیدگی به این پرونده که موضوع آن معاونت در جرایم جنگی و نقض آشکار حقوق بشر توسط شرکت‌های هلندی است می‌تواند نقطه عطفی در حمایت و حراست دستگاه قضائی کشور هلند از حقوق بشر تلقی شود.

در سال ۱۳۸۴ دعوای دیگری نیز توسط ۱۳ نفر از مصدومان شیمیایی جنگ تحمیلی، علیه یک تاجر هلندی به نام فرانس فان آنرات در کشور هلند مطرح شد که نهایتاً نامبرده به تحمل ۱۷ سال حبس و پرداخت مبلغ ۲۵ هزار یورو بابت خسارت وارده در حق هر یک از شاکیان محکوم شد. حملات شیمیایی عراق به مرزهای کشورمان در اوایل جنگ به‌طور آزمایشی، در ادامه جنگ به صورت محدود و در نهایت به‌طور گسترده و پرحجم انجام شد. از سال چهارم جنگ به بعد، علاوه بر مناطق نظامی، مناطق غیرنظامی نیز هدف حملات شیمیایی قرار گرفتند. در دوران دفاع مقدس آمریکا و برخی کشورهای غربی به رژیم بعث کمک کردند و براساس گزارش‌های موجود کشورهای زیادی در لیست فروشندگان سلاح‌های شیمیایی و هسته‌ای به عراق قرار دارند.

حملات شیمیایی صدام به مرزهای کشورمان باعث شهادت و مجروحیت و مصدومیت بسیاری از نیروهای نظامی و غیرنظامی کشورمان شد و در همین رابطه شکایت‌هایی نیز در این رابطه از شرکت‌هایی که به رژیم بعثی سلاح شیمیایی فروخته بودند در دادگاه لاهه ثبت شده است.

بر اساس آماری که منتشر شده رژیم بعث عراق از مهر ماه ۱۳۵۹ تا شهریور ماه ۱۳۶۷ بیش از ۵۸۲ بار حمله شیمیایی آزمایشی، محدود، گسترده حجیم و فوق گسترده بر علیه رزمندگان و غیرنظامیان کشورمان انجام داد که نتیجه این حملات شهادت بیش از ۱۰ هزار نفر، مصدومیت شدید و نیازمند مداومت درمان حدود ۱۰۰ هزار نفر و مصدومیت خفیف قریب به ۲۵۰ هزار نفر بوده است.