موزه‌ای برای دوران کودکی/ با قصه و بازی از تاریخ و فرهنگ بدانید

به گزارش خبرنگار مهر، اینجا درست در ساختمان اسناد و آرشیو ملی وقتی فکر می‌کنی باید از در کتابخانه وارد شوی، یک گوشه نوشته که موزه کودکی ایرانک از این سمت است. باید راه را کج کنی تا بتوانی درب موزه را ببینی.

وارد سالن که شدی از خیابان‌های اطراف و دود و دم بیرون یک دفعه بر می‌گردی به سال‌های گذشته و به خصوص به دوران کودکی پرت می‌شوی. جایی که نه دغدغه معیشت داشتی و نه غم و غصه. اتفاقاً برعکس اینجا پر از قصه است نه غصه.

کافی است خودت را بسپاری به دست خانم فرزانه طاهری و خانم رحیمی فرد، رئیس و راهنمای موزه ایرانک. آنها می‌دانند چه سنی داری و چه چیزی دوست خواهی داشت. اگر کودک باشی با زبان کودکی با تو سخن می‌گویند و اگر بزرگسال باشی یک راست دست می‌گذارند در نقطه‌ای از زندگی ات که بهترین خاطرات را از آن دوره داشتی.

پس اگر برنامه ریزی کرده بودی که شاید یک ساعته موزه را ببینی و بروی دنبال همان دغدغه‌های همیشگیت؛ زهی خیال باطل. در این موزه پاگیر می‌شوی آنقدر که دیگر بیرون نمی آیی. چون در این موزه خودت را می‌بینی و دورانی از زندگی ات که بهترین بوده و با تاریخ و باستان شناسی و هر آنچه که با آن وجه اشتراک داشتی روبه رو خواهی شد. گاهی در این موزه خیمه شب بازی می‌بینی و گاهی برائت سایه بازی انجام می‌دهند.

بنشین رو به روی راهنمای موزه و به قصه…… گوش بده. از افسانه درخت خرما و بزی بشنو و از کودک و کودکی دوران پیش از تاریخ تا دوره باستان بدان.

شاید به خیلی از موزه‌ها رفته باشی که کسی با تو کاری نداشته و چند غرفه و ویترین دیده و بیرون آمده باشی اما اینجا برای تک تک ویترین‌ها داستان هست. از اولین انیمیشن دنیا تا گهواره‌هایی که حتماً خاطره‌های زیادی با آنها داری به خصوص اگر چند لالایی معروف نیز با این ننوها و گهواره‌های به نمایش درآمد، پخش شود.

بعد از آن به سراغ اسکوترهای قدیمی برو همان‌ها که کودکان زمانی آنها را با چوب به صورت ابتدایی می‌ساختند و حالا باید صدها هزار تومان شکل دیگری از آن را برای کودک امروزی خرید.

راستی یادت باشد که شاهنامه اگرچه دنیای قصه‌های پهلوانی است اما در آن به دوران کودکی هم نقبی زده شده است. از رستم زاد گفته شده و پسرانی که آئین پهلوانی در کودکی آموختند.

در بخش دیگری از این موزه باید به اسباب بازی‌ها سر زد. مگر می‌شود کودک باشی و با ابتدایی‌ترین وسایل بازی نکرده باشی. از نخودک بچه‌های تهران که دورش پارچه‌ای می‌دوختند گرفته تا عروسک شالیزارهای برنجی که دخترکان آن را پشت در می‌گذاشتند تا همه ببینند این خانه دختری دم بخت دارد.

در این بخش می‌توان ۱۰۰ وسیله بازی که کامران ملک مطیعی به موزه هدیه کرده را هم دید. کلاً خیلی از وسایلی که اینجاست را یا طاهری و عوامل ایجاد موزه جمع آوری کرده اند و یا به آنها هدیه شده است. مثل ارامنه مهاجر که میراث خانوادگی شأن را به این موزه فرستادند.

عروسک‌های مشهوری که زمانی ماسک فیلم شهر قصه‌ها بودند هم در این موزه حضور دارند تا روایت افرادی را داشته باشند که توانستند برای کودکان دیروز روزگاری فراموش نشدنی را بیافرینند چه با صدایشان، چه با قصه‌ها و چه با کتاب‌ها و ادبیات.

اینجا فقط مخصوص بزرگسالان نیست. کودکان هر بار که به موزه بیایند برایشان برنامه‌هایی اصیل و مرتبط با فرهنگ ایرانی اجرا می‌شود و می‌توانند با خیلی از وسایلی که اینجاست بازی کنند.

فکر می‌کنی اگر محقق و پژوهشگر باشی اینجا راه نداری؟ این طور نیست. به باستان شناسی علاقه داری؟ بخش باستان شناسی هر آنچه درباره کودک و کودکی لازم است را در خود جمع کرده و به بیننده ارائه می‌دهد.

کتاب‌های مهم حوزه کودک در اینجا جمع آوری شده و به راحتی می‌توان با نویسندگانی که در این حوزه کار کرده اند آشنا شد.

مردم شناسی و شناخت مدارس مهم و افراد تأثیر گذار در ایران را می‌خواهی بشناسی؟ اول یک فاتحه برای مرحوم رشدیه بر سر سنگ قبر نمادین او بخوان و بعد به روح باغچه بان صلوات بفرست. اگر می‌خواهی بدانی در گذشته روند کتاب‌های درسی چطور تغییر کرده اینجا بهترین منبع برای دیدن این تغییرات است.

حالا اگر هوس رفتن به این موزه را کردی باید بدانی که موزه در روزهای ۵ شنبه و جمعه از ساعت ۱۰ تا ۱۳ و ۱۴ تا ۱۷ برای کودکان باز است در این روزهاست که برای کودکان برنامه‌های ویژه ای تدارک دیده می‌شود.

اما روزهای شنبه و سه شنبه هر هفته این موزه تعطیل است. با این حال روزهای یکشنبه و دوشنبه و چهارشنبه همه گروه‌ها و افراد می‌توانند حضور داشته باشند.

بلیت این موزه هم برای کودکان زیر ۶ سال ۴۵ هزار تومان و برای کودکان بزرگ‌تر از ۶ سال ۵۰ هزار تومان است. این مبلغ کم یا زیاد برای خیلی از افراد هم رایگان است. تا به حال ۱۴۰۰ کودک و نوجوان از مناطق محروم، انجمن‌ها، بهزیستی و…، به این موزه دعوت شده اند و بازدید رایگان انجام داده اند.

غیر از این فعالیت‌ها، موزه دوران کودکی ایرانک تا کنون کتاب‌های زیادی منتشر کرده است. برگزاری نمایشگاه‌های مختلف هم از جمله برنامه‌های آنها بوده است. طوری که تا کنون ۱۶ نمایشگاه برگزار کرده اند.

فرزانه طاهری رئیس موزه می‌گوید که از سال ۹۸ از نیاوران به ساختمان اسناد آمده اند وگرنه قبلاً در قالب نمایشگاه فعالیت می‌کردند. با این حال دوست دارند که پذیرای جمع زیادی از مردم باشند. این بازدید تا وقتی کرونا همه گیر نشده بود به آمار شش هزار نفری در سه ماه اول سال می‌رسید اما وقتی کرونا شیوع پیدا کرد، بازدید از موزه هم فراموش شد. حالا مستأجر سازمان آرشیو ملی هستند تا هر سال از اینکه قراردادشان تمام شود دلهره داشته باشند.