یک تیرآهن چه مشخصاتی دارد
وقتی به ساختمان‌های اسکلت فلزی نگاه می‌کنیم، آنچه بیش از هر چیز خود را نشان می‌دهد، تیرآهن‌های موجود در آن است که به‌عنوان ستون ساختمان وظیفه حمل بار و فشار مسئله را بر عهده دارد که اگر در خرید آن دقت نشود و آن تیرآهن دچار خمیدگی، شکستگی و یا عیب شود، علاوه بر هزینه‌ای که برای خرید تیرآهن کردید سایر هزینه‌هایی که برای بقیه مصالح ساختمانی انجام دادید، از بین خواهد رفت و دچار خسارت و ضرر خواهید شد. به همین جهت در این نوشتار قصد داریم تیرآهن چیست و اطلاعاتی درباره راهنمای خرید تیرآهن به‌عنوان دستورالعمل پیشگیری از هزینه مجدد در ساختمان مطالبی را در اختیار شما قرار دهیم.
انواع تیرآهن چیست؟
ویژگی بارز و مهم پروفیل تیرآهن استحکام و مقاومت بالای آن است که وظیفه نگهداری مصالح ساختمانی را بر دوش دارد. علاوه بر آن می‌توان گفت تنها ماده کاربردی در ساختمان که عمر طولانی‌تر از بقیه مصالح ساختمانی دارد تیرآهن‌ها هستند. از همین رو آگاهی از نحوه خرید و انتخاب تیرآهن مناسب مهم‌ترین گزینه در حفظ ساختمان از صدمات بعدی خواهد بود.
اگر بخواهید بدانید که تیرآهن چیست باید بدانید که تیرآهن را در یک دسته‌بندی به سه دسته تقسیم می‌شود که شامل موارد زیر است:
- تیرآهن IPE، استاندارد ایران و اروپا در این تیر مدنظر است و مشخصه آن یکسان بودن بال از ابتدا تا انتهای تیر است و اکثریت ساختمان‌ها در ایران در ساخت اسکلت از این نوع تیرآهن استفاده می‌کنند. همچنین کارخانه ذوب‌آهن اصفهان نیز مهم‌ترین تولیدکننده این نوع تیرآهن در ایران است که بهترین آن را به بازار عرضه می‌کند.
- تیرآهن INP، استاندارد چین و روسیه در این تیرآهن در نظر گرفته می‌شود در این تیر بال‌ها در ابتدا کم و نازک و در انتهای بال ضخیم هستند و شیبی ملایم در آن دیده می‌شود. البته تیرآهن INP نیز تیرآهن خوبی برای استفاده در سازه است ولی در رتبه بعد از تیرآهن IPE ازنظر مرغوبیت قرار دارد.
- تیرآهن IPB، این نوع تیر به تیر بال پهن نیز شهرت دارد و به آن تیر عریض یا تیر H میگویند.
شناسنامه هر تیرآهن بر روی یک طرف بال آن ثبت‌شده است که با خواندن آن متوجه می‌شویم که این تیرآهن چیست. گاهی در کنار نام هر تیرآهن از حرفL و یا V استفاده می‌شود که L نمایانگر سبک‌وزن بودن و ر نمایشگر سنگین‌وزن بودن آن تیر هست.
به‌طور مثال اگر بر روی بال تیرآهن IPBL حک‌شده باشد به معنای این است که تیرآهنی با بال‌پهن و سبک‌وزن داریم.
می‌توان گفت در ایران دو نوع تیر IPE و INP تولید می‌شوند، ولی اکثریت مواقع سازندگان ساختمان‌ها علاقه به خرید تیرآهن IPE دارند. دلیل این تمایل نیز ظاهر این تیرآهن است که در ابتدا و انتهای آن اندازه بال یکسان است و احساس امنیت را به خریدار و سازنده القا می‌کند. اما استفاده و خرید تیرآهن INP نیز رایج است.
همان‌طور که گفتیم کارخانه ذوب‌آهن اصفهان مهم‌ترین و بهترین تولیدکننده تیر IPE در ایران است. ولی کشورهای آلمان لهستان و اسپانیا واردات این تیر را به ایران انجام می‌دهند که البته کیفیت محصول ایرانی ساخت ذوب‌آهن اصفهان را ندارند.
تیرآهن لانه‌زنبوری
نوع دیگری از تیرآهن موجود در بازار تیرهایی هستند که دارای حفره و سوراخ‌های شش‌ضلعی شبیه به لانه زنبور هستند. شاید برای شما هم سوال باشد که این نوع تیرآهن چیست. این تیرها بعد از برش، جوش و تکمیل پروفیل به‌صورت لانه‌زنبوری شکل داده می‌شوند. یکی از نکات جالب و مزیت در این نوع تیر این است که می‌توان تأسیسات ساختمانی و لوله‌های تأسیساتی مثل لوله‌های آب را از میان حفره‌های لانه‌زنبوری عبور داد و در ساختمان کار گذاشت.
همچنین امکان تبدیل این تیر به تیرآهن معمولی هم وجود دارد که به‌تبع آن مقاومت خمشی تیر هم تا مقدار بالایی افزایش می‌یابد و مقطع و ممان اینرسی مقطع تیر بیشتر و بهتر می‌شود. ولی مزیت دیگر آن نسبت به تیر معمولی سبک‌وزن بودن آن است که قابل‌ملاحظه و گزینه مطلوبی می‌باشد. ارتفاع هر پروفیل لانه‌زنبوری حدود ۱۸ سانتی‌متر و بلندی ۲۷ متر است. این تیرها مقاومت خمشی بالا، وزن کم و تغییر شکل نسبتاً کمی دارند که آن را به تیرآهن مناسب ازنظر اقتصادی تبدیل کرده و گزینه‌ی پرطرفدار شده است.
در پایان باید گفت با توجه به انواع مختلف پروفیل‌های تیرآهن که در بازار موجود می‌باشد، سعی شد انواع مختلف آن را معرفی کنیم. همچنین علاوه بر کارخانه ذوب‌آهن اصفهان که مهم‌ترین تولیدکننده تیرآهن IPE در ایران است، شرکت‌های فایکو، یزد و اهواز نیز این در این زمینه فعال هستند و گزینه‌های مناسبی برای خرید می‌باشند که بهتر است به‌جای خرید تیرآهن‌های وارداتی، محصولات این شرکت‌ها را انتخاب کرد که علاوه بر کمک به تولید ملی، خرید محصول بهتر باکیفیت بالاتر و قیمت مناسب‌تر را برای شما به ارمغان خواهد آورد.
این نکته را هم نباید فراموش کنیم که مهم‌ترین مسئله در هرکدام از مصالح ساختمانی و در اینجا تیرآهن کیفیت آن است. زیرا اگر صدمه‌ای ناشی از کیفیت پایین انواع تیرآهن به آن وارد شود، این ضربه به‌تمامی ساختمان و سایر مصالح ساختمانی نیز واردشده و خسارت بسیار بیشتر از سود کوچک خرید تیرآهن وارداتی که داشتید نصیبتان خواهد کرد. پس هیچ‌گاه کیفیت را فدای قیمت پایین کنید.