برنامه‌های روز جهانی بافت‌ها و بناهای تاریخی اعلام شد

به گزارش خبرنگار مهر، نشست اعلام برنامه‌های روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی روز یکشنبه ۱۹ فروردین در سالن فجر وزارت میراث فرهنگی برگزار شد.

در این نشست فاطمه داوری مدیر اداره‌کل حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی برنامه‌های این روز را تشریح کرد و گفت: روز ۱۸ آوریل از سوی شورایعالی بناها و محوطه‌های تاریخی نامگذاری شده است. این روز در ۳۰ فروردین برنامه‌هایی خواهیم داشت. شورای عالی محوطه‌ها، برنامه سه ساله‌ای را آغاز کرده است عنوان برنامه ایکوموس میراث مقاوم در برابر بلایا و درگیری‌ها، آمادگی، واکنش و ارزیابی است. ایکوموس به دنبال برنامه برای رو در رو یی با بلایاست. همچنین سال ۲۰۲۴ مصادف با شصتمین سال تدوین منشور ونیز است. ایکوموس به این وجهه‌های مختلفی درباره منشور می‌پردازد.

وی گفت: شعار جهانی امسال بحران‌ها از دریچه ونیز است. بنابراین ایکوموس از کشورها خواسته که تأثیر منشور در حفاظت را ببینند و راهکارهایی خود را ارائه دهند.

داوری گفت: برداشت و گردآوری اطلاعات و خسارت‌ها در این حوزه، بررسی ذی مدخلان، ورود به شناخت و استفاده از دانش سنتی برای کاهش مخاطرات طبیعی، پیامی است که برای سال پیش رو در نظر گرفته شده تا تاب آوری بناها در برابر مخاطرات طبیعی بررسی شود.

داوری گفت: امیدواریم برای افزایش آگاهی و ورود به چرخه دانش‌های نوین و مقاوم سازی در برابر بحران‌های طبیعی فعالیت‌هایی انجام دهیم متناسب با آن پیش بینی شده که برنامه‌هایی را در سطح ملی و بین المللی داشته باشیم.

وی گفت: روز ۳۰ فروردین بازدید از محوطه و بناها رایگان خواهد بود. همچنین برای بناهایی که در زمان‌های دیگر امکان بازدید از آنها وجود ندارند، تورهایی را برنامه ریزی می‌کنیم که در شرح برنامه‌های اداره‌های کل میراث فرهنگی استان‌ها نیز قرار دارد.

وی افزود: مراسم بزرگداشت این روز را در وزارت میراث فرهنگی برگزار می‌کنیم. معرفی و تجلیل از کنشگران بناهای تاریخی، خیرین، پیشکسوتان، معرفی برترین نهادهایی که موضوع میراث‌فرهنگی را در اولویت قرار داده‌اند، مدیران و افراد مؤثر و پیشرو در خارج از وزارت میراث فرهنگی برنامه‌های ما در روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی است. همچنین از پروژه‌ها و طرح‌های خلاق تقدیر خواهد شد.

وی گفت: در روز سه شنبه ۲۸ فروردین دو نشست تخصصی مهم برگزار می‌شود نشست اول با موضوع بحران‌ها از زاویه منشور ونیز است چون ایکوموس تاکید کرده که کشورها ارزیابی خود را در اختیار آن قرار دهند.

داوری بیان کرد: یکم اردیبهشت کنگره معماری و شهرسازی را خواهیم داشت‌. سمینار بین المللی درباره تأثیر بحران‌های طبیعی در بناهای تاریخی با رویکرد فناوری‌های نوین در سمنان برگزار می‌شود.

وی افزود: اتفاقی در سال گذشته افتاد که درباره احیای شوراهای فنی اداره‌های کل میراث فرهنگی استان‌ها بود. در تمام ۳۱ استان کشور شوراهای فنی احیا شد. در روز ۲۹ فروردین نشست سراسری اعضای شورای فنی اداره‌های کل میراث فرهنگی را داریم که هدف آن هم‌افزایی برای تبیین برنامه‌ها و ارتقای کیفیت تصمیم گیری است. محور نشست‌های تخصصی هم رابطه میراث فرهنگی و بحران‌های طبیعی توانمند سازی، آمادگی و مقابله با بحران‌ها است. استان همدان را برای برگزاری نشست تخصصی انتخاب کردیم.

وی گفت: تغییرات اقلیمی به شکلی شده که روی همه چیز تأثیر می‌گذارد جامعه جهانی به دنبال این بود که به دانش نهفته در میراث فرهنگی برای برون رفت از این موضوع تکیه کند. یکی از اتفاقاتی که تا یکی دو ماه دیگر به نتیجه می‌رسد این است که در قانون حمایت، تکلیفی برای میراث فرهنگی دیده شده بود که دستورالعمل حفاظت را با مشارکت بخش خصوصی تدوین کند با توجه به اینکه دستیابی به بخش خصوصی مهم بود با همکاری مراکز دانشگاهی این دستورالعمل در حال تهیه است تا بتوانیم مشارکت بخش خصوصی را فعال کنیم. در سال گذشته ۳۵ پروژه مشارکتی را داشته‌ایم. هدفگذاری ما خانه‌های تاریخی با رعایت اصل حفظ سکونت بود. سه بافت ماسوله و همدان و شیراز در سال گذشته حمایت شد و توجه را برای مشارکت جلب کردیم. در سال پیش رو یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ما افزایش مشارکت مردمی در حوزه حفاظت و مرمت است.

وی ادامه داد: تأثیرات فرونشست آنی نیست. مکانیزم‌های پایش آن هم پروژه‌های مستمر است در سال گذشته با حضور بخش فنی و مدیران پایگاه‌ها دوره آموزشی تخصصی را برگزار کردیم که اساتید روش‌های ساده ای را که می‌تواند پایش فرونشست را انجام دهد آموختند. همچنین در سمنان موضوع بهره گیری از فناوری‌های نوین در این حوزه بررسی می‌شود.

وی گفت: در قالب دستورالعملی که تابع قانون مدیریت بحران تدوین شده در تلاشیم برنامه حفاظت را تدوین کنیم. تأثیراتی مثل زلزله آنی است و باید هشیارتر با آن مواجه شد.

وی افزود: یکی از کارهایی که در سال ۱۴۰۲ انجام دادیم این بود که تکلیف ماده ۱۳ قانون حمایت می‌گوید دستگاه‌ها مکلف هستند هزینه مرمت آثار را تأمین کنند در این باره بانک اطلاعاتی روشنی وجود نداشته است همیشه در فرایند ثبت آثار به شکل دولتی و خصوصی ثبت می شده است و اگر مالکیت دولتی داشته نمی‌دانستیم متعلق به کدام نهاد است. وی اکنون پایش انجام شد به سراغ ۷۰ نهاد رفتیم و دو مرحله آثار، پایش شد. از بین ۱۴ هزار بنای تاریخی می‌دانیم که ۲ هزار بنا در مالکیت یا تولیت دستگاه‌هایی هستند که از منابع دولتی بهره مند می‌شوند و ۱۹۰۰ اثر آن وقفی هستند.

وی گفت: برنامه مرمت ۵۰ بنای مشترک را داریم که همکاری‌های استانی برای آنها اتفاق افتاده است هدف این بوده که ۵۰ بنای در اضطرار را مرمت کنیم آن هم در قالب برنامه دو ساله‌ای که اگر تخصیص منابع یاری کند آن را به پایان می‌رسانیم. یک بسته اقدام مشترکی با همکاری وزارت میراث فرهنگی و بنیاد مسکن دیده‌ایم که با تمرکز بر صد روستا بتوانیم با استفاده از ظرفیت‌های گردشگری و صنایع‌دستی و اقتصادی، پروژه صد روستا را پیش ببریم تقریباً حدود ۴۰ روستا از آن تعداد عملیاتی شده است. در حال توافق برای تأمین منابع ۶۰ روستای دیگر هستیم تا به نتیجه برسد.

داوری بیان کرد: ایکوموس نهاد غیردولتی هستند و کمیته‌های ملی دارند که آنها هم تلاش‌هایی را در حوزه‌های مطالعاتی دارند ما تفاهم‌نامه ای با آنها در سال گذشته داشتیم که هدف آن بهره گیری از دانش آنها بوده و قرار بوده به همکاری دو نهاد شکل بدهیم این همکاری اکنون با صورت مطلوب‌تری اتفاق افتاده است.