شلیک‌های شادی که به عزا منتهی می‌شوند

به گزارش خبرگزاری مهر، حسین زمانی جامعه شناس در خصوص تیراندازی‌های بی هدف و نابخردانه در مراسم عروسی و عزا نوشت: یکی از ویژگی‌هایی که جوامع متمدن و امروزی را از جوامع سنتی و دیروزی متمایز می‌سازد، سبک و سیاق «شادی کردن»، «سوگواری» و نحوه کنش و رفتار در مراسم‌های مختلفی همچون عروسی، جشن و عزا و نظایر آن است.

آنگونه که از مطالعات مردم شناسان، و روان شناسان اجتماعی، پیداست، در سده‌های گذشته در برخی جوامع مردمان برای «ابراز هیجان» از ابزارهایی همچون تپل و دهل، و در پاره‌ای موارد از تیراندازی، استفاده می‌کردند. چه، آنان از آن طریق می‌خواستند تا هم صدای احساس خود را به نقاطی دورتر از محل سکونت خویش برسانند و آن دیگران را به محفل جشن یا سوگ خود فراخوانند و هم «هیجان متراکم» خویش را از اعماق قلب و درونشان بیرون بریزند. از آن گذشته، آنگونه که مردم شناس مشهور، خانم مارگارت مید، در آثار خویش (نظیر بلوغ در ساموا) نشان داده است، قبایل اولیه در مراسم‌های خود از ساز و آواز و شلیک گلوله استفاده می کرده‌اند تا از آن طریق بر «ترس از غریبه» فایق آیند، گویی آنان همواره در ترسی مبهم و آزاردهنده به سر می‌برده‌اند.

اما، امروزه اینگونه کنش‌های قبیله‌ای نه تنها (به جز در معدود قبایل ابتدایی نقاط دور افتاده آفریقا با آمریکای لاتین) به کل منسوخ شده‌اند و مردود شمرده می‌شوند و کارکرد اولیه خود را به تمامی از دست داده‌اند، بلکه به نوعی «کنشی ناهنجار» تبدیل شده‌اند و نوعی «رفتار غیرمتمدنانه» و غیر شهروندی تلقی می‌شوند. چون اولاً؛ اینک در «زمانه دیجیتالی سده» در چشم به هم زدنی، و با یک کامنت یا تصویر و دو کلیک می‌توان صدای خود را از آن روستای کم جمعیت و دور از شهر این یا آن استان کشور به دورترین نقطه جهان فرستاد و دیگران پرشمار را (نه لزوماً چند هم روستایی دور و بر خود را) شریک غم یا شادی خود ساخت. ثانیاً؛ امروزه راه‌های ابراز هیجان به کل متفاوت از شیوه‌هایی هستند که اجداد ما در جوامع قبیله‌ای برای ابراز حس و حال خود به آنها متوسل می‌شدند.و نکته مهم‌تر از آن اینکه، داشتن اسلحه نه تنها به یک شهروند عادی (غیر نظامی) قدرت و اقتدار نمی‌بخشد بلکه درون او را سرشار «احساس ناامنی» می‌سازد. چه، در دنیای امروز در اختیار داشتن اسلحه منحصر به حاکمیت‌های سیاسی است، و جز در معدود مواردی، شهروندان مجاز به داشتن و حمل هیچ نوع سلاح گرمی نیستند.

و این نکته مهم را هم نباید ناگفته فرو نهاد که «در اختیار داشتن ابزار خشونت (اسلحه) تمایل به رفتار خشونت‌آمیز را افزایش می دهد». از همین روی، آنگونه که آمارها نشان می‌دهد افراد و قبایل دارای سلاح بسیار بیش از دیگران متوسل به رفتارهای خشونت‌آمیز، و قتل، می‌شوند.

بنابراین، همه ما باید دعوت سخنگوی نیروی انتظامی را به فال نیک بگیریم و هر یک به سهم خویش از معدود کسانی که در برخی نقاط کشور در مراسم‌ها از سلاح (اعم از شکاری با غیر شکاری) استفاده می‌کنند و با تیراندازی جان خود و دیگران را به خطر می‌اندازند، بخواهیم که این فرهنگ آسیب‌زا و منسوخ شده را به کناری نهند و رفتار خود را متناسب با فرهنگ امروزی تنظیم نمایند.

همگان همت کنیم تا رسم این شلیک‌های شادیِ لحظه‌ای که منجر به قتل و از دست رفتن نفوس شهروندان می‌شود، رو به زوال گذاشته و در آینده‌ای نه چندان دور کاملاً از بین برود؛ همان شلیک‌هایی که عروسی را به عزا تبدیل می‌کنند.

البته، ضروری است از سازمان‌ها و نهادهای متولی نظم و امنیت جامعه، به ویژه نیروی انتظامی هم بخواهیم تا هر نوع تیراندازی در مراسم‌ها را تماماً ممنوع سازند و با خاطیان برابر قانون رفتار کند.

یاریگر پلیسمان برای برافتادنِ رسوم غلط به ویژه تیراندازی‌های کور در جشن و سرور و مراسم ختم و عزا باشیم.