پروفیل: یک جایگزین به صرفه به جای تیرآهن
در دنیای امروز به خصوص در ایران، کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری همواره اولویت مدیر پروژههای ساختمانی است. انتخاب مصالح مناسب یکی از روشهای دستیابی به کاهش هزینهها است و باید با توجه به نکات ایمنی، بهینه انجام شود. تیرآهن یکی از پرکاربردترین عناصر سازههای فلزی است که نقش مهمی در استحکام و پایداری سازه دارد اما چون وزن و قیمت بالایی دارد، در بسیاری از پروژهها میتوان از پروفیل به عنوان یک جایگزین اقتصادی مناسب استفاده کرد.

در این مطلب، به بررسی این نکات می پردازیم که تحت چه شرایطی مجاز به استفاده از پروفیلها به جای ستون هستید و چه برتریهایی از این طریق میتوانید بدست آورید.
مقایسه پروفیل و تیرآهن از نظر ویژگیها
برای درک بهتر موضوع، در این قسمت این دو محصول متفاوت را با هم از نظر ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی مقایسه میکنیم:
1- ساختار و طراحی
دلیل اصلی اینکه از تیرآهن برای انتقال مستقیم بار به ستونها استفاده میشود، شکل شبیه به I یا H سطح مقطع آن است و باعث میشود بهترین گزینه برای تحمل بار سنگین باشد. پروفیل ستونی از سوی دیگر، سطح مقطع مربعی یا مستطیلی دارد. وزن پروفیل نسبت به تیر آهن کمتر است و هندسه خاص آن باعث شده فقط برای بارهای سبک یا متوسط مناسب باشد.
2- مقاومت و استحکام
● تیرآهن برای مقاومت خمشی بالا و دهانههای بزرگ مناسب است.
● مقاومت خمشی پایینتری دارد و درپروژههای سبکتر استفاده میشود.
3- حمل و نقل
چون پروفیل نسبت به ستون سبکتر است، نه تنها خود محصول هزینه کمتری دارد، بلکه هزینه حمل و نقل آن پایینتر است.
4- هزینه
قیمت پروفیل در کل ارزانتر از تیرآهن تمام میشود اما نباید در هر پروژهای استفاده شود به خصوص پروژههای سنگین.
مزایای استفاده از پروفیل به عنوان ستون
علاوه بر تیر آهن، در پروژههای سبک یا دکوراتیو، مشاهده شده که گاها پیمانکاران از پروفیل به عنوان ستون استفاده میکنند! حتی اگر پروفیل نتواند بار را تحمل کند اما همچنان نزدیک به آستانه تحمل پروفیل باشد، برخی افراد داخل آن را با بتن و سیمان پر میکنند و سپس به عنوان ستون نصب میکنند تا مطمئن شوند در هزینهها صرفهجویی کردهاند. اینکار اصولی نبوده و مشکلات متعددی را به وجود میآورد بنابراین توصیه نمیشود.
اگر شما پیمانکار هستید، به هیچ عنوان بدون تایید مهندس ناظر پروژه این عمل را انجام ندهید زیرا همواره امنیت سازه در اولویت است و تشخیص استفاده از پروفیل یا تیرآهن، فقط با مهندس عمران است.
در چه پروژهای میتوان از پروفیل به جای تیرآهن استفاده کرد؟
همانطور که گفته شد، فقط در پروژههای سبک و متوسط آن هم با تایید مهندس ناظر مجاز هستید که از پروفیل به عنوان جایگزین استفاده کنید. معمولا در ساختمانهای بیشتر از دو طبقه نمیتوان این جایگزینی را انجام داد.
برخی از پروژهها، جایگزینی پروفیل به جای تیرآهن صرفا برای صرفهجویی در هزینهها استفاده نمیشود بلکه نیاز به انعطاف پذیری در طراحی وجود دارد و تیرآهن نمیتواند این نیاز را برطرف کند. مثالهای متداول سولهها و کارگاههای صنعتی هستند که نه تنها از قوطیهای مستطیلی و مربعی، بلکه از نبشیها، پروفیل زد و … هم در ساخت آنها استفاده میشود.

مورد متداول آخر، افزایش مقاومت نقاطی خاص از سازه بتنی است مانند اطراف دهانه بازشو یا نقاط اتصال تیرآهن به ستون است.
محبوبترین سایز بین قوطیهای ستونی بازار، دو سایز 10 و 14 هستند. وزن قوطی 10 در 10 کمتر از سایز 14 است و هر شاخه ارزانتر تمام میشود بنابراین در سازههای سبکی مثل آلاچیق به عنوان ستون ترجیح داده میشود.
اهمیت خرید از فروشندگان معتبر پروفیل
اگر مهندس ناظری که مسئولیت امنیت اسازه را برعهده دارد به شما اجازه داد از پروفیلها به عنوان جایگزین به جای تیرآهن استفاده کنید، گام بعدی شما انتخاب مرکز فروش معتبر است. از ویژگیهای مهم یک مرکز فروش مناسب، این است که پروفیل نو و با کیفیت را با قیمتی منصفانه به دست شما برساند.
سایتهای معتبری مثل امروز آهن، آهن آنلاین و … زیادی وجود دارند که میتوانید از هر یک از آنها خرید کنید و هزینههای سنگین تیر آهن را متحمل نشوید.