راهنمای خرید تیرچه ساختمانی
تیرچه چیست؟
تیرچه یکی از از المان های مهم ساختمان جهت انتقال نیرهای به وجود آمده از بارهای مرده و زنده روی سقف سازه به المان دیگر یعنی ستون و فونداسیون می باشد.تیرچه ها به شکل های مختلفی تولید می شوند که مهمترین آنها عبارت اند از:
- تیرچه کرومیت(تیرچه فلزی)
- تیرچه بتنی(تیرچه پاشنه بتن)
- تیرچه پیش تنیده
تیرچه کرومیت:
تیرچه کرومیت یا تیرچه فلزی به صورت کاملا فلزی ساخته می شوند،یعنی از ترکیب چند آیتم فلزی مثل ورق، نبشی و میلگرد ساخته می شوند.برای ساخت تیرچه کرومیت از ورق های به ضخامت 3 یا 4 میل فولاد مبارکه و یا 4 یا 5 میل ورق های نوردی مثل ورق نورد کاشان،مشهد و یا گیلان استفاده می شود.
نبشی مورد استفاده در ین نوع تیرچه نبشی 4 یا 5 می باشد.همچنین برای میلگرد های زیگزاگ آن از میلگرد 12 یا 14 آجدار استفاده می شود،اینکه از کدام آیتم استفاده شود کاملا وابسته به حساسیت پروژه طول دهانه تیرچه و سفارش کارفرما و طراحی مهندس پروژه دارد.
نحوه قرار گیری این المان ها به این صورت است که ورق در کف تیرچه و قسمت تحتانی قرار می گیرد و میلگرد های زیگزاگ به صورت ایستاده و به شکل خرپا در وسط ورق جوش داده می شوند.نبشی روی خرپا و در قسمت فوقانی جوش داده می شود.

چه تیرچه کرومیتی بهتر است؟
تیرچه کرومیت ها از چهار جز اصلی یعنی ورق،میلگرد،مفتول و نبشی ساخته می شوند.این که از چه نوع ورق و میلگرد و نبشی استفاده وابسته به طول دهانه و استاندارد های نظام مهندسی می باشد.اما کیفیت ورق و نوع میلگرد وابسته به سفارش متقاضی و البته وجدان سازنده مرتبط می باشد.به طور کلی هرچه طول دهانه بیشتر باشد از ورق و میلگرد ضخیم تر استفاده می شود و البته تقویت های بیشتری در طول تیرچه قرار می گیرد.
پس نتیجه می گیریم که زمان خرید تیرچه کرومیت حتما از سازنده و فروشنده بخواهیم که در فاکتور نوع ورق (نوردی یا فابریک)، برند میلگرد و نبشی و میزان تقویت را ذکر کند.
نکته بعدی در زمان خرید تیرچه کرومیت این است که فاکتور را به صورت وزنی خرید کنید و فروش متری تیرچه فلزی خارج عرف می باشد و حتما در مقصد وزن باسکول با وزن باسکول مبدا مقایسه شود تا اختلاف زیادی در وزن تیرچه کرومیت نباشد.
محاسبه سر انگشتی وزن تیرچه فلزی:
برای محاسبه وزن تیرچه فلزی کافی است وزن جز به جز تیرچه را حساب کنیم،به عنوان مثال برای محاسبه هر متر وزن ورق تحتانی طول*عرض*ضخامت*7.85 وزن ورق به دست می آید و برای محاسبه وزن نبشی با توجه به سایز نبشی طول نبشی را در وزن هر متر طول آن ضرب می کنیم.اما باید در نظر داشته باشیم که در تیرچه های بالای 6 متر ما تقویت هم داریم و باید وزن میلگرد های تقویت را نیز محاسبه کنیم و به مجموع وزن های خود اضافه کنیم،برای راحتی کار و محاسبه سر انگشتی وزن هر متر تیرچه کرومیت از جدول زیر استفاده کنید:

برآورد هزینه های سقف تیرچه کرومیت:
هزینه اجرای سقف تیرچه کرومیت به عوامل متعددی بستگی دارد از این رو باید حتما از محل پروژه بازدید شود تا قیمت نهایی به کارفرما ارائه گردد.به طور کلی اجرای سقف تیرچه کرومیت شامل چندین مورد هزینه می باشد که در زیر به آنها اشاره می کنیم:
قیمت یونولیت(پلی استایرن)،یا بلوک سفالی یا بلوک سیمانی:
قیمت موارد پرکننده به عوامل متعددی در بازار بستگی دارد گاهی ممکن است یونولیت صرفه اقتصادی نداشته باشد به جای آن از موارد دیگر استفاده کرد و حتی سراغ سقف های وافل برویم.
قیمت بتن:
قیمت بتن کاملا وابسته به قیمت سیمان می باشد،روزهایی از سال می شود که سیمان کمیاب است و قیمت بتن ریزی به قدری بالا می رود کارفرما ترجیح می دهد مدتی پروژه را به تاخیر بی اندازد به طور کلی زمان بندی پروژه باید طوری نوشته شود که قیمت بتن در سال های گذشته بررسی شده باشد تا در زمان هایی که سیمان گران است نیاز به بتن ریزی نباشد.به عنوان مثال فصل های خیلی گرم و اواخر سال قیمت سیمان بالا است.
تیرچه بتنی:
تیرچه بتنی نوع دیگری از تیرچه است که از دو آیتم میگرد و بتن ساخته می شود.به این صورت که میلگرد ها با جوش صنعتی(نقطه ای) توسط دستگاه، تبدیل به خرپا شده و بعد از آن داخل قالب قرار گرفته و قسمت پاشنه خرپا داخل بتن قرار می گیرد به این صورت تیرچه بتنی ساخته می شود.
در هنگام طراحی تیرچه بتنی طول دهانه که قرار است تیرچه روی آن قرار بگیرد مبنای طراحی تیرچه بتنی می باشد.هرچه دهانه بزرگ تر باشد تیرچه ها هم مقاوم تر هستند و از میلگرد های ضخیم تری در ساخت خرپا استفاده می شود.حتی در صورت نیاز از میلگرد های تقویت داخل بتن استفاده می گردد.

درهنگام خرید تیرچه بتنی به چه نکاتی باید دقت کرد:
- در زمان خرید تیرچه بتنی در نظر داشته باشید که مطابق جدول استاندارد تیرچه ساخته شده باشد.
- حتما از عیار سیمان مصرفی مطمئن شوید که در فاکتور خرید قید شود.
- حتما از میلگرد های A3 استفاده شود.
- گاها دیده شده در زمان ساخت تیرچه از ابتدا و انتهای پاشنه بتنی میلگرد دیده می شود ولی در وسط تیرچه میلگرد را حذف کردند.که خوب این خلاف وجدان کاری می باشد.
- حتما تیرچه ها توسط جوش صنعتی ساخته شده باشند.
- از فروشنده گواهی استاندارد ساخت تیرچه را بخواهید.
ویدیو تولید خرپا صنعتی تیرچه بتنی:
تیرچه بتنی بهتر است یا تیرچه کرومیت؟
اینکه چه تیرچه ای بهتر است بستگی به شرایط ساخت نوع اسکلت ساختمان و تصمیم گیری کارفرما دارد.که ما مقایسه کلی در مورد این دو می کنیم:
قطعا هر کدام از تیرچه های کرومیت و تیرچه بتنی مزیت و معایبی دارند.
مزایای تیرچه کرومیت:
- امکان بتن ریزی همزمان چند سقف
- نیاز به جک ندارد.
- تعداد تیرچه کمتری نسبت به تیرچه بتنی استفاده می شود.
- اجرای راحتی دارد.
- برای رابیتس کاری نیاز به ساپورت ندارد.
- سبک تر از تیرچه بتنی است.
معایب تیرچه کرومیت:
- قیمت بالاتری نسبت به تیرچه بتنی دارد اما در عوض نیازمند جک نمی باشد.
- در سازه های بتنی قابل استفاده نیست.
- نیازمند ضد زنگ است تا بعد از گچ کاری سقف را زرد نکند.
- برای دهانه های بالای 10 متر قابل اجرا نمی باشد.
مزایای تیرچه بتنی:
- در سازه های فلزی و بتنی قابل استفاده است.
- قیمت کمتری دارد.
معایب تیرچه بتنی:
- برای دهانه های بالای 8 متر قابل اجرا نیست و بسیار پر ریسک است.
- هزینه جک زنی زیر تیرچه ها قابل توجه است.
- بعد از هر بار بتن ریزی سقف باید صبر کرد تا بتن خشک شود تا سقف بعدی را اجرا کرد.

تیرچه پیش تنیده:
این تیرچه جزو تیرچه هایی است که با کابل و بتن ساخته می شود، به این صورت که کابل ها داخل قالب تیرچه قرار گرفته و کشیده می شوند و در حالت کشش بتن ریزی می شود.بعد از خشک شدن بتن و رسیدن به مقاومت مورد نظر کابل بریده شده و نیروی کشیده شده به صورت فشاری به بتن برمی گردد و آن را در برابر نیرو های کششی مقاوم می کند.

مزایا و معایب تیرچه پیش تنیده:
مزایا:
- تیرچه های پیش تنیده مقامت بیشتری نسبت به تیرچه های کرومیت و بتنی دارند.
- تیرچه های پیش تنیده قابل برش و کوتاه کردن نیستند.
- چون از قبل بتن ریزی شده اند بتن کمتری در سقف استفاده می شود.
- چون از کابل برای مقام سازی استفاده شده سبک تر هستند.
- چون در تعداد بالا تولید می شوند ارزان تر از تیرچه های دیگر می باشند.
معایب:
- مشکل اصلی آن ها این است که میزان کشش کابل بعد از ساخت قابل اندازه گیری نیست.
- اجرای آنها کمی سخت تر از تیرچه های دیگر می باشد.
- برای دهانه های بالای 12 متر قابل استفاده نیست.
جمع بندی:
جهت خرید تیرچه حتما باید تمامی موارد از نظر هزینه ساخت،کیفیت،هزینه حمل کارایی و مقاومت در سازه مورد نظر در نظر گرفت، و بعد از آن تصمیم گیری به انتخاب و سپس خرید کرد.پس همیشه جهت خرید تیرچه نباید قسمت مالی را در نظر گرفت باید دید چه تیرچه ای برای پروژه مورد نظر مناسب است،حالا که انتخاب کردیم کدام تیرچه خوب است، بیاییم موارد ساخت و کیفیت را در نظر بگیریم،بعد دنبال فروشنده بگردیم که در عین حال که کیفیتی خوبی ارائه می دهد،قیمت منطقی تری نسبت به رقبا با توجه به کیفیتی که ارائه می دهد اعلام می کند.